18 Mart Çanakkale Zaferi'ni Anıyoruz
"Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın Bu toprak, bir devrin battığı yerdir. Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın Bir vatan kalbinin attığı yerdir." Necmettin Halil Onan 18 Mart Çanakkale Zaferi'nin yıldönümü vesilesiyle şehitlerimizi ve gazilerimizi yâd ediyoruz.
Çanakkale Boğazüstü Deniz Savaşları Birinci Cihan Harbi sırasında İtilaf Devletlerinin Birleşik Filosunun Çanakkale Boğazı'na taarruzu ile vukû buldu. 19 Şubat 1915'ten 18 Mart 1915'e kadar süren çarpışmaların en kapsamlısı ve en dehşetlisi 18 Mart günü gerçekleştirilmişti. Bu son saldırı ise tarihte 18 Mart Deniz Savaşı olarak adlandırılır.
İtilaf Devletleri Birleşik Filosu donanma gücüyle Çanakkale Boğazı'nı geçerek İstanbul'a girmek ve Osmanlı'ı tek bir darbeyle teslim olmaya zorlamak üzere bu harekâta girişmişti.
Bu harekât için bir araya getirilen Birleşik Filo 3 Kasım 1914'te Boğaz'a karşı taarruza başladı. Lâkin Boğaz'daki mayın ve topçu müdafaasını kırmak ve Boğaz'ı geçmek için asıl teşebbüs 18 Mart 1915 günü yapıldı. Muharebede Birleşik Filo'nun 3 zırhlısı batmış, 4 zırhlısı da ağır hasar alarak harp dışı kaldı.
Rusların Yavuz ve Midilli'nin Karadeniz'e açılmasını engelleme amacıyla İstanbul açıklarına döşediği 403 mayını toparlayıp tekrar kullanıma hazır hale getirerek Boğaz'a döşeyen mayın çalışmalarının müessiri Binbaşı Nazmi (Akpınar)'ı rahmetle yâd ediyoruz.
19 Şubat'tan itibaren defalarca Boğaz'ı zorlayan Birleşik Filo 18 Mart'a gelinen süreçte Boğaz'ın dış tahkimatının dağıldığını ve bu son harekatla İstanbul yolunun açılacağını tasarlıyordu.
18 Mart sabahı 10.30'da Agamemnon zırhlısının kılavuzluğunda Boğaz'a giren İtilaf Filosu o saate değin hiçbir direniş göstermeyen Osmanlı tabyalarının saat 12 sıralarında başlayan ateşine tutuldu. İlk ateş ile Inflexible'a düşen bir top mermisi pruva direğini parçaladı ve yangın çıkardı. 3 dakika sonra ise taretlerinden biri parçalandı. Sonraki 2 dakika içerisinde 3 top mermisi güvertede patladı. Kısa bir süre sonra ise bir top mermisi kumanda kulesini vurdu ve geminin idaresinden sorumlu yarbay ağır yaralandı. 7 dakika sonra ise pruva çanaklığının gemiden uçtuğu görüldü. Bataryalarla muhabere imkanı da yitirilmişti.
Queen Elizabeth de isabetler alıyordu, top ambarı hasar aldıktan sonra vinçleri parçalandı ve ön bacada büyük bir delik açıldı. Bu arada Erenköy güneyinde 4 oluşan bir Türk bataryası bütün ateş gücüyle Agamemnon'u dövüyordu.
Boğaz'da ilerleyen Birleşik Filo'nun Fransız hattı Türk tabyalarına 9 bin metre yaklaştığında artık Osmanlı tarafının ateşi de doruğa çıkmıştı. Rumeli Mecidiye'den açılan ateşin altında direkleri ve bacaları parçalanan Fransız zırhlısı Bouvet, sancak tarafına yattı. Gaulois ve Charlemange de ağır Türk bombardımanı altında hasar alıyordu, Suffren zırhlıı 14 dakikada aldığı 14 isabet ile yangın içinde kaldı.
Türk topçusunun insanüstü gayretine rağmen saat 13.45'i geçerken Birleşik Filo'nun ateşi sebebiyle telefon hatları hasar gördüğünden, top başındaki personel körleme atış yapar hale gelmişti. Bazı toplar arızalanmış, bazıları da isabet alarak görev dışı kalmıştı.
Boğaz'ın batı kıyılarında isabet alan Gaulois üzerinde 7 metre genişliğinde bir yarık oluştu ve gemi su almaya başladı. Gemi Tavşan Adası'nda karaya oturdu. Bu arada geri dönüş yapan Bouvet saat 15.15'te Karanlık Liman'da Nusrat'ın döşediği bir mayına çarptı. Gemi 3 dakika içinde alabora olarak 710 kişilik personelinin çoğu ile birlikte battı.
Saat 16.45 sırasında Anadolu ve Rumeli Mecidiye tabyalarının ateşiyle Irresistible'in arka bacası parçalanırken bir mermi de geminin su kesimi altına isabet etti. Durumunu toparlamaya çalışan Irresistible bu kez sancak tarafından bir mayına çarptı. Yedeğe alınması imkansız olduğu için 17.50'de gemi tahliye edildi.
Ocean zırhlısı ise Dardanos ve Soğandere bataryalarını döverek çekilmekteydi. Saay 17.30 sıralarında Rumeli Mecidiye'den Ocean'a 3 top mermisi ateşlendi, ilk iki ateş kısa düştü ancak üçüncü atış geminin dümen tertibatını parçaladı. Aldığı isabetle manevra yapamaz hale gelen Ocean akşam saatlerinde battı.
Muharebede Birleşik Filo'nun üç zırhlısı, Irresistible, Bouvet ve Ocean mayına çarparak batmıştır. Diğer bir zırhlı Gaulois sürekli su aldığından ancak karaya oturtularak batmaktan kurtarılmıştır. Fransız zırhlısı Suffren, havuza alınması zorunlu olacak derecede ağır hasar görmüştür. Inflexible de ağır hasarlıdır.
Gün sonunda savunmanın kaybı, Türk tarafından 79 ölü ve yaralı, Alman tarafında 18 ölü ve yaralıdır. İtilaf Devletlerinin kaybı ise 800 ölüdür.
Vatan müdafaası uğrunda canını ortaya koyan Türk Bahriyelisini, subayı ve neferiyle yâd ediyoruz. Başta Gazi Mustafa Kemâl Atatürk olmak üzere İstiklal Harbi'nin birçok kahramanını Türk Milletine hediye eden Çanakkale Savaşları boyunca çarpışan tüm şehitlerimizi ve gazilerimizi rahmetle yâd ediyoruz.