ABD Yüksek Mahkemesi, Üniversitelerin Irka Dayalı Pozitif Ayrımcılık Uygulamasını Yasakladı
ABD Yüksek Mahkemesi, üniversitelerin öğrenci kabullerinde ırkı dikkate alma eğilimini kısıtladı. Bu, ülke çapındaki işverenlerin de "çeşitlilik politikaları" üzerinde geniş kapsamlı sonuçlara yol açabilecek bir karar oldu.
ABD Yüksek Mahkemesi, üniversitelerin öğrenci kabullerinde ırkı dikkate alma eğilimini kısıtladı. Bu, ülke çapındaki işverenlerin de "çeşitlilik politikaları" üzerinde geniş kapsamlı sonuçlara yol açabilecek bir karar oldu.
Perşembe günü verilen karar, bu dönem Yüksek Mahkeme tarafından görülen en yüksek profilli davalardan ikisinde geldi. Bir devlet üniversitesi olan North Carolina Üniversitesi ve özel Ivy League kurumu olan Harvard Üniversitesi aleyhindeki davalar, öğrenci kabullerinde ırksal hususları ortadan kaldırmayı amaçlayan ve kâr amacı gütmeyen "Öğrenciler için Adil Kabuller" kuruluşu tarafından açıldı.
"Adil Kabul" Öğrencileri, uygulamanın Asyalı Amerikalılar ve diğerlerinin zararına olacak şekilde siyah ve Hispanik öğrencilere fayda sağladığını savundu.
Baş Yargıç John Roberts çoğunluk kararında, öğrencilere "Irk temelinde değil, bir birey olarak deneyimlerine göre muamele edilmesi gerektiğini" yazdı. "Birçok üniversite çok uzun süredir tam tersini yapıyor ve bunu yaparken, yanlış bir şekilde, bir bireyin kimliğini oluşturan mihenk taşının üstesinden gelinen zorluklar, inşa edilen beceriler veya öğrenilen dersler değil de ten rengi olduğu sonucuna vardılar. Anayasal tarihimiz bu seçimi hoş görmez."
Bununla birlikte Roberts, "Bu görüşteki hiçbir şey, üniversitelerin bir başvuru sahibinin ırkının onun hayatını nasıl etkilediğine dair tartışmasını ve ayrımcılık, ilham veya başka bir şekilde dikkate almasını yasaklayacak şekilde yorumlanmamalıdır." diye ekledi.
Aksi yönde oy kullanan liberal Yargıç Sonia Sotomayor ise mahkemenin kararının "Onlarca yıllık emsal ve önemli ilerlemeyi geri çektiğini" öne sürdü.
Mahkeme, bazı üniversitelerin söz konusu uygulamaları hakkında "Demokratik hükûmetimizin ve çoğulcu toplumumuzun temeli olan eşit korunma güvencesini, eğitimdeki ırksal eşitsizliği daha da sağlamlaştırarak alt üst ediyor." diye yorumladı.
Okulları desteklemek için hazırlanan bir özette ise, Amerikan Tıp Kolejleri Birliği, "tıp eğitimi ve uygulamasındaki çeşitliliğin, ABD'deki ırksal azınlıklara zarar veren sağlık eşitsizliğini hafifletmeye yardımcı olabileceğini" öne sürdü.
Chicago Üniversitesi Hukuk Fakültesi profesörü Sonja Starr, mahkemenin kararının "üniversitelerin çeşitlilik programlarına bir gerileme" ile ilgili olduğu yorumunda bulundu.
ABD iş dünyası da mahkeme sürecini yakından izledi. American Airlines, General Electric, Meta, Google ve Apple'ın da aralarında bulunduğu düzinelerce büyük şirket, ülke çapındaki üniversitelerin öğrenci gruplarını oluştururken ırkı diğer faktörlerle birlikte dikkate almalarını yasaklamanın işletmelerin çeşitli bir iş gücü oluşturma çabalarını baltalayacağını öne sürerek üniversiteleri desteklemek için kısa bir dilekçe verdi.
Demokratlar Mahkeme'nin kararını kınadı. Senato'daki Demokrat kanadın en üst yetkilisi Chuck Schumer, yargıçların "ülkenin ırksal adalete doğru yürüyüşüne dev bir engel koyduğunu" söyledi.