Andımızı Kim Yazdı? Andımız Ne Zaman Yazıldı? Andımız Neden Kaldırıldı?
Andımızı Kim Yazdı? Andımız Ne Zaman Yazıldı? Andımız Neden Kaldırıldı?
Öğrenci andı olarak da bilinen andımız, 1933-2013 yılları arasında Türkiye’deki ilköğretim okullarında arasında her sabah öğrencilere bir tören ile okutulmuş olan öğrenci andına verilen addır. Yavru vatan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kuruluşundan bu yana okutulmaya devam edilmektedir.
Andımızı Kim Yazdı?
Dönemin Millî Eğitim Bakanı Reşit Galip, Atatürk’ün aziz hatırası olan modern Türk Cumhuriyeti 10. yaşını doldururken 23 Nisan 1933 sabahı çocuklarına kendi yazdığı bir yemini okutmuş ve o Çocuk Haftası olarak da kutlanan haftanın açılış konuşmasında da bu andı tekrar etmişti.
Galip tarafından yazılan ant, ilk kez 23 Nisan kutlamaları sırasında, 1933 yılında Ankara'da bir törende toplanan çocuklara hep bir ağızdan bizzat Bakan Galip tarafından tekrar ettirilmiştir.
Andımız Neden Yazıldı?
Ülkemizde cumhuriyet yönetiminin ilan edilmesinden sonra ulus devletin değerlerinin Türk vatanının vatandaşlarına aktarılıp benimsetilmesi için bir aracı olarak görev üstlenen eğitim kurumlarının temel basamaklarında bu andın bir tören ile öğrencilere okutulması, milli değerleri yücelten bir eğitim telakkisinin bir parçası olarak görülebilir.
Bakan Galip, andı okumadan evvel şu konuşmayı yapmıştı:
“Çocuklar, güzel yüzlü Türk yavruları, Büyük Millet Kurultayının Gazi babanızın eliyle açıldığı gündür. Bunu bayram edinmeniz, ey Türk çocukları, öz kurultayın açıldığı, öz devletin kurulduğu günü kendi bayramınız için seçmeniz ne mutlu buluş!... Büyük Türk yarınının yapıcıları arasına girmek için şimdiden hazırlanan güzel çocuklar, daima kulağınızda çınlasın ki çalışkan olmayan Türk sayılmaz, ahlaklı olmayan Türk olamaz. Şimdiden bağırarak söylüyorum ki sizlerden çalışmayanlar, iyi yetişmeğe kulak asmayanlar bizim yarınki düşmanlarımızdır. Budunlar içinde bir ve eşsiz Türkün güzel çocukları, Türklüğün büyük yarını sizin görünüşte mini mini dayanıksız, fakat hakikatte sağlam ve dayanıklı omuzlarınızdadır. Bunu düşünün bilin, anlayın ve bir an bile unutmayın.
Size bütün şu işi veriyorum, bayramınız biter bitmez mekteplerinize döndüğünüz ilk günden başlayarak birinci derse girdiğiniz zaman sınıflarınızda hep birden ve her gün şu sözleri tekrarlayacaksınız:
Türküm, doğruyum, çalışkanım. / Yasam: Küçükleri korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, budunumu özümden çok sevmektir. / Ülküm: Yükselmek, ileri gitmektir. / Varlığım Türk varlığına armağan olsun.”
Öğrenci Andı Ne Zaman Okutulmaya Başlandı?
Öğrenci andı, Afet İnan’ın aktardığına göre, 24 Nisan 1933 tarihli Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin baş sayfasında "Türk Çocuğu Yasası" başlığı ile haber oldu.
"Öğrenci Andı" olarak bilinen nutuk, mevzubahis konuşmadan sonra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan bir genelge ile modern Türk Cumhuriyeti'nin 10. yılından itibaren okullarda öğrenciler tarafından her sabah hep beraber tekrar edildi. Öğrenci yemininin amacı, anlamı ve öğrencilere nasıl idrak ettirileceği 18 Mayıs 1933 tarih ve 1749/42 sayılı “Talebenin Her Gün Tekrar Edeceği İbare Hakkında" başlıklı genelgede tasvir edildi. Söz konusu genelge ilkokullar yönetmeliğinde yer aldı. Metin, 1972 ve 1997 yılında çeşitli değişikliklere uğradı.
Andımız Neden Kaldırıldı?
Metin, bazı Türk düşmanı kesimler tarafından Reşit Galip’in sivil vatandaş idealinden uzak, II. Dünya Savaşı'nın ortamına uygun olan "asker vatandaş" yetiştirme idealini gösterdiğini savunmaktaydı. Milliyetçi bir metin sayılan yemin, Türk’e, Türklüğe ve Türk vatanının birliğine düşman olan güruhlar tarafından “faşist” yorumlar içeren bir ant olarak nitelendirildi.
Türk milletine yapılan en büyük ihanetlerden biri olan, AKP hükumeti tarafından yürütülen “Çözüm Süreci” kapsamında yapılan yasal değişiklikler yüzünden, 2013 yılında Türkiye'de okullarda okunması uygulaması son buldu.
Türk Eğitim Sendikası (Türk Eğitim-Sen) tarafından uygulamanın sonlandırılmasına ilişkin Danıştay'da açılan dava sonucunda, Danıştay 8. Dairesi, 2018 yılında oy çokluğu ile aldığı kararda, öğrenci andını yürürlükten kaldıran düzenlemenin iptaline karar verdi.
Fakat bu karar, yürütme tarafından uygulamaya alınmadı. Millî Eğitim Bakanlığının kararı temyiz etmesinden sonra ilgili dosya Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna geldi. Kurul, 13 Mart 2021'de itirazı oy çokluğu ile kabul etti ve Danıştay 8. Dairesinin yönetmeliği iptal eden kararı kaldırıldı.