BM'de 51 Ülke Doğu Türkistan'daki İnsan Hakları İhlalleri İle İlgili Ortak Açıklama Yaptı: Türkiye Yer Almadı
Birleşmiş Milletler 3. Komitesinde Doğu Türkistan’da soykırımcı Çin’in Uygur ve diğer Müslüman Türk halklarına karşı uyguladığı insan hakları ihlalleri konusunda açıklama yapıldı.
Açıklamayı İngiltere büyükelçisi James Kariuki yaptı. Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Doğu Türkistan’daki Uygurlar ve çoğunluğu Müslüman olan diğer azınlıklar, Çin Halk Cumhuriyeti yetkilileri tarafından ciddi insan hakları ihlallerine maruz kalmaya devam ediyor.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi (OHCHR), Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları endişelerine ilişkin Değerlendirmesini yayınlarken büyük ölçüde Çin’in kendi kayıtlarına dayandı.
Bu bağımsız ve otoriter değerlendirme, büyük ölçekli keyfi gözaltıların ve din ve etnik kökene dayalı olarak sistematik istilacı gözetimin kullanıldığına dair kanıtlar buldu; dini mekanların tahrip edildiğine dair raporlar da dahil olmak üzere, meşru kültürel ve dini uygulamalara, kimlik ve ifadeye yönelik ciddi ve aşırı kısıtlamalar; zorla kürtaj ve kısırlaştırma da dahil olmak üzere işkence, kötü muamele ve cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet; zorla kaybetmeler ve aile ayrılıkları; ve zorla çalıştırma.
Okumadan Geçme Kızıl Çin’in Yarkent-İlişku Katliamı’nın şehidlerini rahmetle anıyoruz
Değerlendirmede, Doğu Türkistan’da Uygur ve çoğunluğu Müslüman olan diğer azınlıklara mensup kişilerin keyfi ve ayrımcı şekilde gözaltına alınmasının “uluslararası suçlar, özellikle de insanlığa karşı suçlar teşkil edebileceği” sonucuna varıldı.
Bu değerlendirmenin yayınlanmasının üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti ancak Çin henüz bu bulgulara ilişkin yapıcı bir tartışmaya girişmedi.
Geçtiğimiz ay İnsan Hakları Konseyi’nin 54. Oturumunda BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Çin’i değerlendirmedeki tavsiyelere uymaya ve “güçlü iyileştirici adımlar” atmaya çağırmıştı.
Şu ana kadar Çin’in böyle bir eylemde bulunduğuna dair bir kanıt görmedik.
Çin’i Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerine son vermeye, OHCHR ile yapıcı bir şekilde etkileşime geçmeye ve değerlendirmede yer alan tavsiyeleri tam olarak uygulamaya çağırıyoruz.”
Açıklamaya destek veren ülkeler arasında Türkiye'nin yer almaması dikkat çekti.
Destek veren ülkeler ise şunlar:
Arnavutluk, Andorra, Avustralya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Esvatini, Fiji, Finlandiya, Fransa, Almanya, Guatemala, İzlanda, İrlanda, İsrail, İtalya, Japonya, Letonya, Liberya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Moldova, Monako, Karadağ, Nauru, Hollanda, Kuzey Makedonya, Yeni Zelanda, Norveç, Palau, Paraguay, Polonya, Portekiz, Marshall Adaları Cumhuriyeti, Romanya, San Marino, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Tuvalu, Ukrayna, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere.