Diktatör Lukaşenko'nun Yakalamak İçin Zorla Uçak İndirdiği Gazeteci Protaseviç Kim?
Roman Protaseviç, Lukaşenko muhaliflerinin haber alışverişi ve protesto gösterisi organizasyonları için toplandığı bir Telegram kanalı olan NEXTA'nın kurucusu ve eski editörü idi.
Litvanya'nın Vilnius şehrine gitmek üzere Pazar günü Yunanistan'ın başkenti Atina'dan kalkan İrlanda'nın Ryanair Havayolları'na ait uçağı Belarus'a ait bir Mig-29 tarafından kaçırılarak "bomba olduğu" iddiasıyla zorla Minsk Havalimanı'na indirilen ve hemen ardından derdest edilen gazeteci Roman Protaseviç, Belarus Diktatörü Lukaşenko'nun en sıkı muhaliflerinden biri.
Protaseviç'in, Ülkedeki muhalefeti susturmaya çalışmak için her türlü şiddet aracını kullanmakla eleştirilen Belarus'un baskıcı lideri Lukaşenko tarafından hedefe konmasının birden fazla nedeni bulunuyor.
Belarus'ta 2020 yılındaki tartışmalı başkanlık seçimlerinden sonra ülke genelinde görülen protesto hareketlerinden sonra bağımsız olarak varlğını sürdürmeye çalışan çok az sayıda haber kaynağı kaldı. Protaseviç ise bu protesto hareketlerinin geliştiği süreçte Lukaşenko muhaliflerinin haber alışverişinin ve gösterilerin örgütlenmesi için bilgi akışının sağlandığı başat Telegram kanalı olan NEXTA'nın kurucu ortağı ve eski editörü.
Tutuklanmamak için 2019 yılında ülkesini terk eden Protaseviç, Litvanya'da yaşadığı süre boyunca Lukaşenko'nun dikta idaresini sinirlendirecek gazetecilik faaliyetlerini sürdürdü ve Lukaşenko'nun yargısının Kasım ayında verdiği kararla halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve toplumda kargaşa yaratmak suçlarından hüküm giydi.
2011 yılında gazetecilik bölümünde okuduğu Minsk Devlet Üniversitesi'nden de bir protesto gösterisine katıldığı için kovulan Protaseviç ilk gençlik yıllarından bu yana Lukaşenko diktasına karşı tavrını sürdürdü.
Pazar Günü Ne Oldu?
Yunan yetkililerin açıklamasına göre Protaseviç, Belaruslu muhalif lider Svetlana Tikanovskaya'nın da katıldığı bir ekonomi konferansa katılmak üzere geldiği Atina'dan Vilnius'a dönüyordu. Protaseviç'in yanı sıra 170 yolcunun bulunduğu sivil yolcu uçağı, Belarus Litvanya sınırına yaklaştığı sırada Belarus'a ait bir Mig-29 savaş uçağı tarafından düşürülme tehdidiyle Minsk Havalimanı'na zorla indirildi.
Rusya'nın Avrupa haricinde sayıldığı politik okumalarda sıklıkla "Avrupa'nın son diktatörü" olarak adlandırılan Lukaşenko'nun Ryanair'e ait sivil uçağın kaçırılması ve bomba saldırısı iddiasıyla Minsk Havalimanı'na zorla indirilmesini bizzat emrettiği Lukaşenko'nun yönlendirdiği haber ajansı tarafından yazıldı. Rus diktatörü Putin'in oldukça yakın olduğu müttefiki Belarus diktatörü Lukaşenko'nun emriyle indirilen uçakta bir bombaya ya da bomba izine rastlanmadığı ise Belarus yetkilileri tarafından açıklandı.
Olay sonrasında konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Belarus'a uygulanacak yaptırımlarla ilgili olarak hazırlık içinde olduklarını belirtti ve "Birleşik Devletler, Belarus halkıyla birliktedir" dedi.
Belarus'un merkezi güvenlik örgütü olan KGB'nin teröristler listesine koyduğu Protaseviç, ülkesindeki dikta idaresi tarafından terörle suçlanıyor ve idam cezası ile karşı karşıya. Hakkında hüküm verilen sabit suçlar olan "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" ve "sosyal kargaşaya neden olmak" suçlarına ise Belarus'ta 12 yıldan uzun süre hapis cezası uygulanıyor.