Göçmen Krizi Hollanda Hükümetinin Çökmesine Sebep Oldu: Bundan Sonra Ne Olacak?
Hollanda'da koalisyon partileri ülkenin göçmen politikalarında anlaşamadı. Anlaşmazlıklar nelerdi ve şimdi ne olacak?
Dört partili iktidar koalisyonunun daha merkezci üyelerini kısıtlayıcı göç politikalarını desteklemeye ikna edemeyen Hollanda’nın muhafazakâr başbakanı Mark Rutte, Kral Willem-Alexander’a istifasını sundu.
Hükümetin çöküşü, göç meselesinin Avrupa siyasetinde önemli bir rol oynadığını gösterdi. Avrupa'daki kimi aşırı sağ ve sol partiler göç meselesini kendi ideolojilerine göre suistimal ederek bundan kazanım elde etmeye çalışırken genellikle iktidarda olan merkez partile iki uç arasında sıkışıyor. Bu durum da daha fazla siyasi belirsizlik yaratıyor. Öte yandan göçmen akınlarının devam etmesi de bu belirsizliği büyütüyor.
Başbakan Rutte'nin dört partili koalisyon iktidarında kendi partisi olan merkez sağ VVD (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi), Avrupa yanlısı merkezci D66 (Demokratlar 66), CDA (Hristiyan Demokratik Temyiz) ve CU (Hristiyan Birliği) yer alıyordu.
Hollandalı aşırı sağ partiler tarafından göç konusunda baskı altında tutulan Rutte, aylardır koalisyon ortaklarıyla ülkeye gelen mülteci sayısını daha fazla kontrol altına alacak tedbirler üzerinde görüşüyordu. Görüşme sonrası, partiler bir uzlaşmaya varamayacaklarına karar verdiler ve koalisyonu feshetmeyi seçerek ülkeyi siyasi belirsizliğe sürüklediler.
Anlaşmazlıkların Nedeni
Başbakan Mark Rutte'nin muhafazakâr partisi VVD'nin (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi) Hollanda'ya sığınmacı akışını sınırlandırmaya yönelik çabası, koalisyondaki iki partinin mülteci ailelerin yeniden bir araya gelmesini zorlaştıracak önerileri desteklemeyi reddetmesiyle dört partili hükümet koalisyonunu böldü.
Hollanda'da iltica başvuruları geçen yıl üçte bir oranında artarak 46 binin üzerine çıktı ve bu yıl 70 binin üzerine çıkarak 2015'ten sonraki en yüksek seviyeye ulaşması bekleniyor.
Bu durum, geçen yıl Hollanda'da yüzlerce mültecinin içme suyu, sağlık tesisleri ya da sağlık hizmetlerine aylar boyunca çok az erişimle ya da hiç erişimleri olmadan açıkta uyumak zorunda kaldıkları ülkenin sığınma tesislerini yeniden zorlayacağı düşünülüyor.
Ayrıca Hollanda hükümeti, Avrupa’ya yasa dışı göçü önlemek amacıyla, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında imzalanan geri kabul anlaşmasının bir benzerini, iki Kuzey Afrika ülkesi ile de hayata geçirmek istiyordu.
Geçen yıl ise Rutte, iltica taleplerini işleme koyan merkezde göçmenlerin tıbbi ihtiyaçlarına yardımcı olmak üzere "Sınır Tanımayan Doktorlar" tarafından Hollanda'ya ilk kez bir ekip göndermesinin ardından yaşanan sorunlardan "utanç duyduğunu" söylemişti.
Başbakan Rutte, "Koalisyon ortaklarının göç politikası konusunda çok farklı görüşlere sahip olduğu bir sır değil ve bugün maalesef bu farklılıkların uzlaşılamaz olduğu sonucuna varmak zorundayız." dedi.
Hükümeti Çöküşe Sürükleyen Politikalar Nelerdi?
Göçmen aileleri birleştirme koşulları hükümet tarafından tartışılıyordu. Ayrıca, biri savaştan kaçanlar, diğeri de zulümden kaçanlar için olmak üzere iki farklı iltica sınıfı oluşturma fikri de tartışılıyordu.
Her iki teklifin de amacı Hollanda'ya gelen mülteci sayısını azaltmaktı çünkü koalisyon dışındaki sağ partiler Hollanda'daki seçmenlerin göç konusunda artan endişelerine yönelik politikalar yürüterek siyasi kazanımlar elde ediyordu.
Diğer koalisyon partileri iki sınıflı sığınma sistemini onaylamaya hazır olsa da, Başbakanın halihazırda Hollanda’da yaşayan mültecilere çocuklarının da katılabilmesi için iki yıllık bir bekleme süresi önerisi desteklemeyi kabul etmediler.
Hollanda hükümetine göre geçen yıl Avrupa Birliği dışından 21 binden fazla kişi Hollanda’ya sığınma talebinde bulundu. Ofis, 2022 yılında Hollanda’ya 400 binden fazla kişinin göç ettiğini ve bunun bir önceki yıla göre artış gösterdiğini söyledi.
Bundan Sonra Ne Olacak?
Başbakanlıktan istifa etmiş olsa da, Mark Rutte genel seçimler yapılana kadar geçici hükümetin başında kalmaya devam edecek.
Amsterdam Üniversitesi’nde siyaset bilimi doçenti olan Marcel Hanegraaff, çoğu parti seçmeninin hâlâ Rutte’den memnun olduğunu söyledi. Ancak Rutte, gelecek seçimlerden sonra yeni kabine göreve başladığında siyaseti bırakacağını söyledi.
Hollandalı seçmenlerin tam olarak kesin olmamakla beraber Kasım ayında sandığa gitmesi bekleniyor.
Eğer Rutte’nin partisi yeniden seçimi kazanmayı başarabilirse, yeniden bir hükümet koalisyonu kurmakla görevlendirilecek. Ancak aynı koalisyon problemleriyle yeniden karşı karşıya gelebilir.
Dünyada en çok sığınmacı nüfusu barındıran ülkelerden birisi olan Türkiye'ye daha fazla göçmen gelmesine çanak tutan Avrupa ülkeleri kendi ülkelerine gelen göçmenlere oldukça hazırlıksız. Konuyu çeşitli ülkelerin işbirlikçi hükümetlerine rüşvet vererek çözebileceğini düşünen Avrupa hükümetleri yaşadıkları ilk krizde yıkılıyor.
Kaynaklar:
https://www.nytimes.com/article/netherlands-government-collapse-explained-mark-rutte.html
https://www.cbs.nl/en-gb/news/2022/43/population-up-to-17-8-million-mainly-due-to-migration
https://www.reuters.com/world/europe/dutch-government-resign-over-asylum-policy-anp-2023-07-07/
https://www.washingtonpost.com/world/2023/07/08/dutch-government-collapse-immigration-rutte/
https://www.independent.co.uk/news/mark-rutte-ap-dutch-cabinet-b2372376.html
https://www.sivilsayfalar.org/2018/02/13/msf-tanitim-gunu-sinir-tanimayan-doktorlar-istanbulda/