Gübretaş'ın İran'daki Tesisi Tehlikede: İsrail Bombaları Türk Tarımını da Vurabilir
İsrail ile İran arasında büyüyen çatışma, Türkiye’nin ekonomik güvenliğinden enerji ve tarım bağımsızlığına kadar geniş bir yelpazede milli güvenliğini de derinden sarsma potansiyeli taşıyor. İran'ın Huzistan bölgesinde faaliyet gösteren ve Türkiye'nin önemli gübre tedarik kaynaklarından biri olan Razi Petrokimya Tesisi de bu çatışmanın doğrudan hedefleri arasında yer alma riskiyle karşı karşıya.
İsrail’in, geçtiğimiz günlerde İran’ın doğalgaz ve enerji altyapısına yönelik gerçekleştirdiği saldırılarda Güney Pars doğalgaz sahası ve çevresindeki tesisler hasar alırken, bölgedeki petrokimya komplekslerinin de üretim kapasitesi ciddi şekilde etkilendi. Doğalgaz kaynaklı üretim yapan Razi Petrokimya’nın faaliyetleri de sekteye uğrama tehlikesiyle burun buruna geldi.
Gübretaş'ın Ortak Olduğu Dev Tesis
2008 yılında İran’da yapılan özelleştirme sonucu Gübre Fabrikaları Türk Anonim Şirketi (GÜBRETAŞ), Razi Petrokimya’nın en büyük ortağı olmuştu. GÜBRETAŞ’ın bağlı ortaklığı olan Razi Petrokimya’da granül üre, DAP gübresinin yanı sıra amonyak ve sülfür gibi ara ürünler üretiliyor. Bu tesis, Türk tarımı için hem üretim hem tedarik zincirinde büyük stratejik öneme sahip. Üre gübresinin üretimi, Türkiye’nin özellikle azotlu gübre ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayan küresel anlamda stratejik bir yatırım olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’deki üre gübresi ihtiyacının önemli bir kısmı Razi Petrokimya’dan karşılanıyor. Özellikle mısır, buğday ve pamuk gibi stratejik ürünlerde kullanılan azot bazlı gübrelerde Razi kaynaklı tedarikin kesintiye uğraması durumunda, Türk tarımı doğrudan darbe alabilir.
"Olası İsrail Saldırısı Türk Çiftçisini ve Tarımını Derinden Etkiler"
Razi Petrokimya Tesisi'nin İsrail'in saldırısına maruz kalması durumunda üretimin sekteye uğraması; lojistik zorluklar, sigorta riskleri ve yüksek navlun maliyetleri nedeniyle Türkiye’nin gübre ithalat maliyetini yukarı çekebilir. Küresel gübre fiyatlarının yüksek seyrettiği mevcut ortamda bu durum, Türk çiftçisinin girdi maliyetlerini daha da yukarı çekme riski taşıyor.
Öte yandan, savaşın derinleşmesi halinde Türkiye'nin İran merkezli gübre tedarikine bağımlılığının, tarım sektöründe yeni bir kriz başlığı doğurabileceği değerlendiriliyor.