İlteriş Kağan Anıtı'nda Ne Yazdığı Açıklandı
'Türk' adının ilk kez İlteriş Kağan Anıtı'nda yazdığı açıklandı.
Moğolistan'ın Ötüken bölgesinde yürütülen bilimsel kazı çalışmaları sonucunda keşfedilen İlteriş Kutluğ Kağan'ın 7. yüzyıla ait yazıtının ön okuması paylaşıldı.
Merkezi Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan'da yer alan Uluslararası Türk Akademisi'nin (TWESCO) Başkanı Darhan Kıdırali'nin sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşıma göre, 70 santimetre yüksekliğe ve 19 santimetre genişliğe sahip yazıtın her iki tarafında da metin yer alıyor.
Kıdırali'nin paylaşımına göre yazıtın ön tarafında bulunan 19 satırın henüz 12 satırı okunabildi. Bunlar sırasıyla "inek yılının dokuzuncu ayı", "tanrı oğlu", "Kutlug Kağan: Türk", "erkek çocuklarım, köz", "bizim güzel", "etdim: bizim yabancı erler", "yerde", "tümen: on bin", "işimi gücümü ver", "tayin ettim (unvan verdim)", "tamamı eşitti" kelimelerinden oluşuyor.
Kıdırali, henüz sadece yazıtın ön okumasını paylaştıklarını, en kısa zamanda metnin tamamını yayımlayacaklarını söyledi.
"Ejderha, Kurt Başı Karışımı Mitolojik Varlıklar Bulundu"
İlteriş Kutluğ Kağan'ın 7. yüzyıla ait yazıtının, oğulları Kül Tigin ile Bilge Kağan anıtlarına benzediğini vurgulayan Kıdırali, "Burada ejderha, kurt başı karışımı mitolojik varlıklar, resimler ve Türk ve Soğd yazısı bulundu" dedi.
Kıdırali,"Yazıttaki ifadeler aynı Kül Tigin ve Bilge Kağan'daki sözler gibi ama birinci ağızdan yani İlteriş Kutluğ Kağan tarafından söylendiği için (Türk yazı tarihini) daha da ileriye götürmektedir" değerlendirmesini yaptı.
Külliye, İlteriş Kağan'ın Düşmanları Tarafından Tahrip Edildi
Geniş bir arazide bulunan İlteriş Kağan külliyesinin, düşmanları tarafından tahrip edildiği bilgisini paylaşan Kıdırali, "Etrafında 51 balbal taş bulundu ama kafataslarını kırmışlar. Hatta yazıtı (İlteriş Kutluğ Kağan yazıtı) bile ortasından bölmüşler" ifadesini kullandı.
Kıdırali, daha önce bulunan Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarının dikili olarak keşfedildiğini ancak bu yazıtın toprak altından çıkartıldığını belirtti.
Ayrıca bugüne kadar bu gibi tarihi eserlerin genellikle Avrupalı bilim insanları tarafından gün yüzüne çıkarıldığına işaret eden Kıdırali, "Bu ilk defa Türk dünyasına kısmet oldu. Bunun için çok mutluyuz" dedi.