İngiltere ve Çin Arasında Büyükelçilik Gerginliği
Londra Belediyesi'nin Çin'in Londra Kalesi yanında yeni bir büyükelçilik binası açma planlarını engellemesiyle İngiltere ve Çin karşı kaşıya geldi.
İki ülkenin yetkilileri de olayın bir diplomasi çıkmazına dönüştüğünü ve ülke ilişkilerini kötü etkilediğini söyledi.
Reuters'a konuşan iki Çinli ve üç İngiliz yetkili, Çin hükümetinin resmi toplantılarda büyükelçilik için planlama izni verilmemesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdiğini söyledi. Brexit sonrası Çin ile daha güçlü ekonomik ilişkiler kurmaya çalışan İngiliz yetkilileri, Pekin’deki büyükelçiliğini yeniden açma planlarının da sekteye uğramasından endişeleniyor.
"Altın Çağ" Geride Kaldı
Yetkililer büyükelçilik tartışmasının İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın Çin ile geliştirmek istediği ilişkilerini baltaladığını söyledi. İlişkiler, eski Başbakan David Cameron ve Xi Jinping'in bir İngiliz köyünde bira, balık ve patates kızartmasını paylaştıkları, Londra-Pekin "altın çağı" ilan ettikleri 2015'ten çok farklı.
Çin ilk olarak 2018 yılında, İngiliz Kraliyet Darphanesi'nin eski yerinde 700 bin metrekarelik bir büyükelçilik için planlarını açıklamıştı. Çin, Londra'nın merkezindeki mevcut yerinden yaklaşık 6 kilometre uzaklıktaki araziyi yaklaşık 255 milyon sterline (8.626.578.600 Türk Lirası) satın aldı. Ancak seçilmemiş planlama görevlileri öneriyi kabul ederken, yerel seçilmiş meclis üyeleri güvenlik gerekçesiyle ve bölge sakinleri üzerindeki etkisi nedeniyle öneriyi reddetti. Çinli yetkililer, İngiliz hükümetinin elçiliği durdurmak için plan kurduğundan ve yerel muhalefeti organize ettiğinden şüphelendiklerini söyledi.
"Kesinlikle Siyasi Mesele"
Görüşmelere katılan dört kişiye göre, son aylarda İngiliz yetkililerle yaptıkları toplantılarda yeni alana taşınamamaktan duydukları mutsuzluğu dile getirdiler. Çinli bir yetkili "Bu kesinlikle siyasi bir mesele" dedi. Pekin’in suçlamaları arasında kalan politikacılar ve yerel halk, suçlamaları reddeti ve kararların meclis tarafından alındığını söyledi.
En Büyük İkinci Yatırım Kaynağı
Çin son on yıldır ABD'den sonra Londra'ya gelen en büyük ikinci yabancı yatırım kaynağı.
Bir İngiliz yetkili, "Bu çok karmaşık ve başımızı ağrıtacak bir durum," dedi. İngiltere'nin konut ve dışişleri bakanlıkları yorum yapmayı reddetti.
Rishi Sunak’ın başkanı olduğu Muhafazakâr Parti’nin eski lideri Iain Duncan Smith, büyükelçiliğin engellenmesinin İngiltere-Çin ilişkilerinde ulusal güvenliğin ne kadar önemli olduğunu göstereceğini söyledi.
Londra Valisi: Çin'e Boyun Eğmeyeceğim
Çin Dışişleri Bakanlığı geçen ay yaptığı açıklamada İngiliz hükümetini yeni bir büyükelçilik inşa etmesine yardımcı olmak için "uluslararası yükümlülüğünü" yerine getirmeye çağırdı ve Çin'in "karşılıklı yarar temelinde" bir çözüm bulmak istediğini söyledi.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen İngiliz yetkililer, Londra'nın Pekin'deki büyükelçiliğini yeniden inşa etme planının etkilenmesinden korktuklarını söyledi.
Bir yetkili, bir başvuru yapıldığını ancak iznin henüz verilmediğini söyledi. Başvurunun ne zaman yapıldığı belli değil. Bir başka yetkili ise planlama başvurularını iki ayrı süreç olarak gördüklerini söyledi. Yetkililer, konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuştular.
Tower Hamlets Halkı Konu Hakkında Ne Düşünüyor?
İlk planlama sürecinde, büyük bir Müslüman nüfusa sahip olan bölgenin bazı sakinleri Çin'in Uygurlara uyguladığı zulmü gündeme getirmişlerdi.
Meclis üyeleri yerel caddelere ya da yeni binalara Uygur Mahkemesi ve Tiananmen Meydanı isimlerini vererek kendi amaçlarına ulaşmak istediler ancak bu planlar hiçbir zaman uygulanmadı. Bölge sakinleri daha yerel güvenlik sorunları konusunda da endişeli olduklarını söylüyorlar.
Yaklaşık 300 kişi araziye bakan apartmanlarda yaşıyor. Çin, araziyi satın aldığında bu mülklerin de sahibi oldu. Ev sahiplerini temsil eden Royal Mint Court Sakinleri Derneği Başkanı Dave Lake, Çin'in dairelere asla girmeyeceğine ya da bayrakları yasaklamak gibi eylemlerde bulunmayacağına söz vermesi halinde yerel muhalefetin azalabileceğini söyledi.
Ancak şu anki en büyük kaygı İngiltere ve Çin'in yerel halkı göz ardı ederek bir anlaşmaya varması olduğunu belirtiyor. "Umutsuz hissediyorum. Bu iş bizim elimizde değil ve kulağa hiç de iyi gelmiyor," dedi. "Güvenlik sorunlarımız çok kritik ve çok büyük. Bunların göz ardı edilebileceğini hissediyorum."