İşgalci Ruslar İnsan Hakları İhlallerine Devam Ediyor! Yeni Kurban Fin-Ugor Azınlık Mariler
Rusların insan hakları ihlali şimdi de Fin-Ugor azınlıkları içerisine aldı ve Marilerin milli dinleri, radikal ilan edildi.
Dilleri “dağlık” ve “ovalık Marice” olmak üzere şehirlilik-kırsallık etkisinde iki diyalekt haline varlığını sürdüren Fin-Ugor dil ailesi üyesi Mariler (ortaçağlarda Çeremisler), Rusya’da 1920 yılından itibaren kültürel ve siyasal otonomilerini koruyabilmiş bir halk. Bugün, Rusya Federasyonu’nun üyesi olan diğer pek çok cumhuriyette olduğu gibi Mari El Cumhuriyeti’nde de yerel nüfus, demografik çoğunluklarını yitirme sürecinde. 2010 yılında etnisite girdisinin bulunduğu Rusya’daki son nüfus sayımına göre 313,947 kişi (%45) ile etnik Rusları, 290,863 (%42) kişi ile Mariler takip etmekte. Bu iki çoğunluğu %6 ile Tatarlar, %1 ile Çuvaşlar izliyor. Yine aynı nüfus sayımına göre başkent Yoşkar-Ola ve Voljsk gibi İtil Nehri üzerindeki diğer bir büyük şehirde şehirli nüfusun büyük çoğunluğunu etnik Ruslar oluşturuyor. Cumhuriyet rejimiyle idare olunan Mari El’de Marice, Rusça ile birlikte devlet dili.
Demografik yapıdaki bu değişimi, geçtiğimiz günlerde, Mari milli dininin “radikal unsurlar” listesi içerisine dahil edilmesi ve devlet kurumlarının fiziki sınırları içerisinde Mari milli dinine ait fenomenlerin gösterilmesinin yasaklanması takip etti. Henüz herhangi bir Rus yayın organına yansımayan bu haber, Rusya Federasyonu’nun üyesi olan diğer cumhuriyetlerin de yakın tarihinde karşılaşılabilecek bir durum. 2020 yılı Anayasa Referandumu’ndan sonra etnik azınlıklara yönelik günbegün artan şiddette politikalar uygulayan Moskova ve Moskova’nın atadığı etnik Rus kökenli “yerel idareciler” 21. asırda tüm dünyanın gözleri önünde azınlık halkların haklarını yok sayarak kültürel soykırımlara imza atıyor.
07 Nisan 2021 tarihinde kaleme alınan ve aynı gün yalnızca Yoşkar-Ola belediye kurumlarına sevk edilen belge, 11 Mayıs 2021 tarihinde Mari El Cumhuriyet’inde sirkülere girdi:
Mari El Cumhuriyeti İç Politika, Adalet ve Yerel Özerk Yönetim’den sorumlu Bakan Mihail Danilov imzası taşıyan belgede, Mari geleneksel dininin takipçileri “radikal” olarak tanımlanıyor ve bu dinin temsilcilerinin düzenleyecekleri “etkinliklerde belediye kuruluşlarının, binalarının platform olarak kullanılmalarının engellenmesi gerektiği” ifade ediliyor.
Ekim Devrimi öncesinde çok tanrılı bir din olan geleneksel Mari dini (Marice. Mariy Yumıyula), 2000'li yılların başlangıcından itibaren “Mari halkının bölgesel ve kültürel özerkliğini muhafaza edebilmek için” bölgesel dini grupların ortak kararları ve girişimleri ile tek tanrılı bir yapıya dönüşmüştü. Halihazırda dört idari bölgesi bulunan Geleneksel Mari Dini, Mari dilinin ve kültürünün varlığını sürdürebilmesi için yegane örgütsel yapıyı teşkil etmektedir.
Bekir Raşit Baykı