Kanada Çin'in Doğu Türkistan Türklerine Uyguladığı 'Soykırımı' Tanıdı
Kanada Uluslararası İnsan Hakları Alt Komitesi, Çin'in Doğu Türkistan'da Uygur Türklerine karşı gerçekleştirdiği şiddet eylemlerini soykırım olarak tanıdı ve Kanada hükumetine kayıtsız kalmaması için öneride bulundu.
Kanada Dış İlişkiler ve Uluslararası Kalkınma Daimi Komitesi Uluslararası İnsan Hakları Alt Komitesi, Çin hükumetinin Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerine yaptığı insan hakları ihlallerinin kınanmamasının, başka rejimlere de emsal oluşturabileceği gerekçesiyle tüm şiddet eylemlerini soykırım olarak tanıdı ve Kanada hükumetine de öneride bulundu.
Bu zamana kadar olan kayıtsızlığın erişim eksikliğinden kaynaklandığını belirten komite; Doğu Türkistan'da Çin'in baskı rejimi yüzünden özgür basının olmaması ve yurtdışında yaşayan Uygurların susturulmasının en önemli etken olduğunu aktarırken acilen Kanada hükumetine bölgeye müdahalede bulunması gerektiğini ifade etti.
Komite, raporunda 2018'de dinlenen yedi tanığın ifadesini de göz önünde bulundurarak, akademisyenlerden, sivil toplum kuruluşlarından ve Çin Hükumeti'nin bölgedeki zulmünden kurtulanları dinledi ve dünyada herkesin sahip olması gereken özgürlük ve güvenlik hakkından Doğu Türkistan Türklerinin de sahip olması gerektiğini 'Çin Komünist Partisi tarafından temsil edilen Çin Hükumeti'ne' beyan etti.
Çin'in Uygur Türklerine zulmetmek için kitlesel gözaltı, zorla çalıştırma, yaygın devlet gözetimi ve nüfus kontrolü dahil olmak üzere çeşitli stratejiler uyguladığını; Çin'in bu eylemlerinin, 1948 Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme'nin II. Maddesinde belirtilen soykırım tanımına uyduğunu söyleyerek Doğu Türkistan'daki şiddeti 'soykırım' olarak tanıdığını ifade etti.
Kanada Hükumeti'ne Tavsiyeler
Raporda Kanada Hükumeti'nin:
Çin Hükumeti'nin Doğu Türkistan'da Uygurlara karşı eylemlerini kınaması
Uluslararası gözlemcilerin Doğu Türkistan'a sınırsız erişim sağlamasına yardımcı olmak için müttefikler ve çok taraflı kuruluşlarla birlikte çalışması
Doğu Türkistan'da Uygurlara yönelik zulüm hakkında farkındalık yaratan, özellikle Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi için jeopolitik açıdan önemli olan ülkelerdeki sivil toplum kuruluşlarına uluslararası denizaşırı kalkınma yardımı yoluyla destek sağlaması
Doğu Türkistan'da Uygurlara karşı işlenen eylemlerin soykırım teşkil ettiğini ve Uygurlara karşı işlenen eylemlerin soykırım olduğunu kabul etmek için uluslararası kuruluşların yasal çerçevelerinde çalıştığını kabul etmesi
Uygur Türklerine yönelik ağır insan hakları ihlallerinin işlenmesinden sorumlu tüm Çin Hükümeti yetkililerine , Yolsuz Yabancı Yetkililerin Mağdurları için Adalet Yasası uyarınca yaptırımlar uygulaması
tavsiye edildi.
Kararın sonuç kısmında ise Nobel Barış ödüllü Elie Wiesel'in "Kötülük karşısında sessizlik, kötülüğün kendisiyle suç ortaklığı haline gelir" sözüne atıf yapılarak Kanada, Çin'in Uygur Türklerine yönelik şiddet eylemlerine karşı tüm dünyanın harekete geçmesi gerektiği söylendi.