Türk Dünyasını Djital Ortamda Buluşturacak Proje: MergenChain
Türk yapay zeka girişimi Almıla'nın "babası" Ertunç Okay Akça ile MergenChain projesini konuştuk.
Türk yapay zeka girişimi Almıla'nın "babası" Ertunç Okay Akça, MergenChain projesini duyurdu.
"MergenChain'i herkese açık dil ve kültür projesi olarak görmek gerekiyor. " diyen Akça ile konuştuk. Akça, MergenChain projesi sayesinde farklı Türk topluluklarının kendi lehçeleri ile yazarak karşı tarafla anlaşabileceğini belirtti.
Okay bunu"Kayıt olurken kullandığınız Türkçe lehçesini seçiyorsunuz. Ben mesela Türkiye Türkçesi seçtim diyelim. Siz de Azerbaycan Türkçesi seçtiniz. Ben paylaşım yaptığım zaman siz bunu Azerbaycan Türkçesi şeklinde göreceksiniz. Siz Azerbaycan Türkçesi ile paylaşım yaptığınızda da ben onu Türkiye Türkçesi olarak göreceğim. Ve ben sizin paylaşımınızı beğenirsem, siz Mergen Koin kazanacaksınız." ifadeleri ile anlattı.
-MergenChain tam olarak nedir?
Teknik anlamıyla bir blokzincir projesidir. Hedef anlamın da ise Türkçe konuşan herkesin kültürel ve ekonomik birlikteliğini sağlamayı hedefliyoruz. Kuracağımız MergenChain(blokzincir) üzerine mobil-web uygulamalar geliştireceğiz. Aslında bunu örnekle çok daha rahat anlatabiliyorum. Bir Twitter benzeri uygulama olduğunu düşünün. Kayıt olurken kullandığınız Türkçe lehçesini seçiyorsunuz. Ben mesela Türkiye Türkçesi seçtim diyelim. Siz de Azerbaycan Türkçesi seçtiniz. Ben paylaşım yaptığım zaman siz bunu Azerbaycan Türkçesi şeklinde göreceksiniz. Siz Azerbaycan Türkçesi ile paylaşım yaptığınızda da ben onu Türkiye Türkçesi olarak göreceğim. Ve ben sizin paylaşımınızı beğenirsem, siz Mergen Koin kazanacaksınız.
Ya da bir haber sitesi sadece Türkiye Türkçesi ile hazırladığı haberi tüm Türk dünyasına sunabilecek. Bu şekilde durmadan gelişecek bir ekosistem. Üye kayıtlarını, içerik etkileşimlerini ve finansal transfeleri MergenChain üzerinde tutacağız. Geliştirdiğimiz yapay zekâ eklentileri ile de lehçeler arası çeviriler gerçekleşecek.
-MergenChain fikri nasıl ortaya çıktı?
Atatürk'ü anlamak adına yaptığım okumalarım beni Türk kültürüne yöneltti. Aynı zamanda Atatürk'ü anlama çabam Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumunun kuruluş amacını da sorgulamama neden oldu. Üzerine de Atatürk'ün Orta Asya Türkleri konusunda çalışmalarını duyduğumda bu konuya daha çok eğilmeme neden oldu.
Aslında bu proje aklımda vardı ama hemen başlamayı düşünmüyordum. Fakat Kazakistan Türkü bir gazeteciydi. Bir sözü beni çok etkiledi. "Ankara bakışlı" olduğunu söylüyordu. Bu durum projeye hemen başlamama neden oldu. Bizim özellikle Orta Asya'da bağ kurmamız gereken kardeşlerimiz var.
-Neden “Mergen”? Anlamı nedir?
Mergen Türk Mitolojisinde zekâ ve akıl tanrısı. Bazı kaynaklarda bilgiyi saklayan, depolayan anlamına geldiği de yazıyor. Bence blokzincir gibi bir veritabanına verilebilecek nokta atışı bir isim.
Bu konuda dil bilim uzmanları ile çalışacak mısınız?
Projemiz aslında herkese açık bir proje. Herhangi bir fonlama yapmadığımız için proje tamamen gönüllülük esasına dayanıyor. Bir sosyal sorumluluk projesi mantığında. Her alandan projeye gönüllüler geliyor. Hatta bugün yönetim kadromuzu da oluşturduk. Yakında yazılım kadromuzun da oluşacağını düşünüyoruz. Şayet gönüllü dil bilim insanlarımız da projeye destek verirlerse, proje çok daha sağlıklı ilerleyecektir.
-Ekibiniz kaç kişiden oluşuyor?
Yönetim Kurulumuzu yeni oluşturduk ve 6 kişiden oluşuyor. Halkla İlişkiler ve Topluluk başkanlığını Emrah Birgül, Uluslararası İlişkiler Başkanlığını Kocafurkan Dinçaslan, Bilişim Teknolojileri Başkanlığı Volkan Dilsiz, Kırım Türkleri Temsilcimiz Serkan Sava ve Yazılım Takım Liderliğini Burak Bilgiç arkadaşımız yürütmekte. Yazılım ekibinde gönüllü sayımız ise şu etapta 4. Zamanla çok daha büyük bir aile olacağımızdan şüphemiz yok.
-Türk lehçeleri arasındaki çeviriyi sağlamak için nasıl bir veri tabanı kullanacaksınız?
Aslında statik bir veri tabanı yok. Çeviriyi eğittiğimiz yapay zekâ modelleri ile sağlayacağız. Eğitim seti konusunda, internette büyük çoğunluğu Kuran-ı Kerim'den oluşan eğitim setleri bulunmakta.
-MergenChain üzerinde kimlik oluşturmak nasıl mümkün olacak?
Her ne kadar bir müddet kapalı devre şeklinde çalışsa da isteyen direkt herhangi bir blokzincir düğümüne bağlanıp oluşturabilir. Tabi kullanım kolaylığı oluşturması açısından, web tabanlı kullanılacak bir araç da geliştiriyoruz. Yayınladığımız web sitesinden insanlar, anahtar kimliklerini oluşturabilecek.
-Bir kripto para cüzdanına ihtiyaç var mı? Kripto para cüzdanı olmayanlar, sıradan kullanıcılar MergenChain’e katılabilecek mi?
Aslında mergenchain üzerine geliştireceğimiz uygulamalara kayıt olurken otomatik cüzdan da oluşmuş olacak. Normal bir sosyal medya uygulamasına kayıt olmakla neredeyse birebir aynı.
-MergenChain ne kadar güvenilir olacak? Bir kullanıcının birden çok profil yaratıp içeriklere sahte etkileşimler vermesi ve bu yolla Mergen koin elde etmesi mümkün olacak mı?
Mergenchain'in güvenliğinden emin olmak için bir müddet kapalı devre çalıştırmayı planlıyoruz. Tamamen sistemin güvenilir olduğuna inandığımızda blokzincir sistemini açık hale getireceğiz. Her kullanıcın bir etkileşim gücü olacak. Yeni açılmış bir hesabın beğenisi ile uzun süredir sistemde aktif olan kişilerin beğenisi aynı miktarda kazandırmayacak. Tabi aktif kullanım oranı da etkileşim gücünde etkili olacak. Birden fazla hesap açıp Mergen koin kazanması mümkün. Ama bu çok uğraştırıcı olacak.
-Eklemek istediğiniz bir şey var mı?
İlginiz ve emekleriniz için teşekkür ederim.