Türkiye'nin 'Müttefiki' ABD'den F-16 Tehdidi

ABD Kongresi'ndeki Demokrat ve Cumhuriyetçilerden oluşan 29 kişilik Senato Grubu, ABD Başkanı Joe Biden'a yazdıkları mektupta, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğini veto etmesi halinde F-16 satışını engelleyen bir yasa teklifi vereceklerini söyledi.

Türkiye'nin "müttefiki" olduğunu söyleyen ancak son yıllarda Ege Denizi'ndeki dengeleri Yunan tarafının lehine bozması ve Suriye'nin kuzeyinde Kürtçü terör örgütü YPG/PKK'yı desteklemesiyle kamuoyundan büyük tepki toplayan ABD, 20 milyar dolarlık F-16 satışı için Türkiye'yi tehdit etti.

Reuters'ın haberine görte, ABD Kongresi'ndeki Demokrat ve Cumhuriyetçilerden oluşan 29 kişilik Senato Grubu, ABD Başkanı Joe Biden'a yazdıkları mektupta, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğini veto etmesi halinde F-16 satışını engelleyen bir yasa teklifi vereceklerini söyledi.

Türkiye ile karşılıklı fayda sağlayan güvenlik ilişkisinin ABD'nin çıkarına olduğunu belirten Senato Grubu, ABD Başkanı Biden'a gönderdikleri mektupta, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik protokollerinin onaylamada gecikmesine ilişkin endişelerini ifade etti.

"Türkiye'nin Hızla Harekete Geçmesi Gerekiyor"

Senatörler, Ukrayna'nın işgali karşısında NATO'nun güçlü bir tavır gösterdiğini öne sürdü. Putin'in Ukrayna'yı işgal ederken transatlantik ittifakın parçalanmasını umduğunu ifade eden Senatörler, ABD ve müttefiklerinin daha önce benzeri görülmemiş bir birlik ve güç sergilediğini yazdı.

Senatörler, ABD Başkanı Biden'ın ABD Büyükelçisi, NATO temsilciliği ile İsveç ve Finlandiya gibi müttefiklerle diyalogu sürdürmesi gerektiğini belirtirken, Türkiye'nin de transatlantik birliğin desteklenmesi için hızla harekete geçilmesi gerektiğini ifade etti.

Senatörler yazdıkları mektupta, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik protokollerinin onaylanmamasının ya da onay için bir takvim sunulmamasının, Rusya'nın Ukrayna işgalini sürdürürken İttifak'ın birliğini tehdit ettiğine dikkat çekti.

"İsveç ve Finlandiya, Türkiye'nin Kaygılarını Gidermek Üzere Çalıştı"

Türkiye’nin güvenlik kaygılarını aktarması üzerine Madrid’de düzenlenen NATO Zirvesi sırasında, üçlü mutabakat metninin imzalandığını hatırlatan 29 Senatör, "O zamandan bu yana İsveç ve Finlandiya, uluslararası terörizm ve İsveç ve Finlandiya’nın yanı sıra ABD ile AB’nin terör örgütü listesinde bulunan PKK ile mücadeleye yönelik çabaların artırılması dahil, anlaşmada gündeme getirilen kaygıları gidermek üzere çalıştı" diyerek iki iskandinav ülkesinin teröre karşı adımlar attıklarını iddia etti.

İsveç ve Finlandiya’nın, Türkiye'ye silah ihracatına ilişkin düzenlemeleri yeni yapılandırmak üzere süreç başlattığını belirten senatörler, İsveç’in son dönemde savunma endüstrisinden Türkiye’ye askeri ekipman gönderilmesi için ilk ihracat lisanslarından birini verdiğini vurguladı. Finlandiya’nın da benzer şekilde ihracat lisansı vermeyi değerlendirmesinin belirtiliği mektupta, iki kuzey ülkesinin Türkiye’nin talep ettiği koşulları yerine getirmek için iyi niyetli çaba gösterdiği ifadeleri yer aldı.

Ancak İsveç ve Finlandiya'nın çabasının karşılık bulmadığını iddia eden 29 senatör, Türkiye’nin protokolleri onaylamadığını ve protokollerin onayının değerlendirilmesi konusunda bir takvim belirlemeye yanaşmadığını söyledi. 

“NATO Protokollerinin Onaylanmaması İlişkilere Zarar Veriyor”

Mektupta, Türkiye'nin Rusya'nınUkrayna işgali devam ederken NATO'nun değerli bir müttefiki olduğunu göstermesine rağmen iki ülkenin NATO üyeliklerini onaylamamasının ilişkilere zarar verdiğini ifade edildi.

İsveç ve Finlandiya'nın NATO protokollerinin onaylanmamasının,"İttifak’ın güvenliğinin yanı sıra Avrupa ve Vladimir Putin’in tehdit etmeye devam ettiği uluslararası dünya düzeni açısından bir risk oluşturduğu" belirtildi.

Biden yönetiminin, Türkiye'ye F-16 satışına destek vermesi ve iki ülkenin işbirliği yaptığı güvenlik önceliklerinin desteklenmesinin demokratik müttefiklere destek konusunda ortak bir anlayışa dayandığı vurgulandı

Mektupta, "NATO katılım protokolleri Türkiye tarafından onaylandığında, Kongre F-16 satışını değerlendirebilir. Ancak protokollerin onaylanmaması satışın sorgulanmasına yol açacaktır" şeklinde tehdit içeren bir ifade de yer aldı. 

Dün de ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Üyesi Chris Van Hollen, Türkiye'nin NATO genişlemesi konusundaki tavrı nedeniyle F-16 satılmaması gerektiği görüşünü paylaşmıştı. Hollen Türkiye'yi "vefasız" bir müttefik olarak tanımlayıp bu görüşün Senato'daki çoğunluğun hissiyatını yansıttığını düşündüğünü ifade etmişti.

Mektuba Şu Senatörler İmza Attı:

Jeanne Shaheen

Thom Tillis

Christopher A. Coons 

Shelley Moore Capito

Jacky Rosen 

John Boozman

Richard J. Durbin

Bill Cassidy, M.D.

Sheldon Whitehouse

Lisa Murkowski

Tammy Duckworth

Cindy Hyde-Smith

Angus S. King, Jr. 

Rick Scott

Tim Kaine

Kevin Cramer

Amy Klobuchar

Tammy Baldwin

Martin Heinrich

Alex Padilla

Kirsten Gillibrand

Margaret Wood Hassan

Mazie Hirono

Patty Murray

Catherine Cortez-Masto

Ron Wyden

Sherrod Brown

Chris Murphy

John Hickenlooper

AKP'li Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Satış İçin Ön Koşul Olmaması Gerektiğini Söylemişti

AKP'li Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen ay Washington'a yaptığı bir ziyarette NATO meselesinin satış için bir ön koşul olmaması gerektiğini söyledi ve Biden yönetimini Kongre'yi itirazından vazgeçmesi için ikna etmeye çağırdı.

Yılan Hikayesine Dönen F-16 Satışı

Rusya'dan S-400 alarak proje liderliği görevinde bulunan F-35 projesinden dışlanan Türkiye; bunun yerine Ekim 2021'de 40 Lockheed Martin Corp (NYSE:LMT) F-16 savaş uçağı ve mevcut savaş uçakları için yaklaşık 80 modernizasyon kiti satın alma talebinde bulunmuştu. 

Çeşitli bahanelerle ertelenen satış, hâlâ gerçekleşmedi.

Kongre'nin Etkisi

ABD Kongre'sinin yabancı silah satışlarını engelleyebilme imkânı bulunuyor. Ancak, Kongre daha önce başkanlık vetosunun üstesinden gelmek için her iki mecliste de elde etmesi gereken üçte iki çoğunluğu toplayamamıştı.