Türkiye'nin Sudan'da Tarım Yapma Hayali Sona Erdi
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre Sudan ile Türkiye arasında kurulan ortak şirketin tasfiyesine karar verildi.
Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi, Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tasfiye edildi.
Kararda “Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün bağlı ortaklığı olan Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin tasfiyesi hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulmasına, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 22′ nci ve 38′ inci maddeleri ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesi gereğince karar verilmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Tarım Dünyası'ndan Ali Ekber Yıldırım'ın yazısına göre, Resmi Gazete’de yayınlanan Karar ile Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık şirketindeki kadro ve pozisyonlar da iptal edildi.
Kararda şu ifadeler yer aldı:
“Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TÎGEM) bağlı ortaklığı olarak kurulan Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin (Şirket) tasfiye edilmesine karar verilmiştir.
Tasfiye işlemleri ilgili mevzuat kapsamında yürütülerek ortaklık payından kaynaklı tüm hak ve yükümlülükler TİGEM’e devredilir.
Şirketin, 14/7/2021 tarihli ve 2021/362 sayılı Cumhurbaşkanı Karan ile ihdas edilen kadro ve pozisyonları iptal edilerek, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerin ilgili bölümlerinden çıkarılmıştır.”
Sudan'da Tarım
Sudan'da tarım yapma meselesi ilk olarak 2013 yılında, Mehdi Eker'in bakanlığı döneminde gündeme geldi. Sudan’da 99 yıllığına 780 bin 500 hektar tarım arazisi kiralandığı, bu arazilerde hem devlet hem özel sektörün tarımsal üretim yapacağı duyuruldu.
9 Kasım 2015 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sudan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İkili Tarımsal İşbirliği ve Ortaklığına İlişkin Anlaşma"ya dayanılarak "Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi" kuruldu. Şirket sermayesinin yüzde 80’i, Tarım Bakanlığı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne, yüzde 20’si Sudan’a ait oldu.
Devam eden yıllarda Türkiye ve Sudan arasında ekonomik ortaklık anlaşmaları imzalandı. 2019 yılının Nisan ayında Sudan’da darbe yapıldı. Türkiye’nin bu ülkedeki tarımla ilgili faaliyetleri bu nedenle belirsizlik sürecine girdi. Daha sonra 2019’da Sudan ile imzalanan Ekonomik Ortaklık Anlaşması bir kez daha toprak kiralama meselesini gündeme getirdi.
2021 yılında ise Sudan'da yeniden bir darbe oldu. İktidara gelen Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah El-Burhan, Ağustos 2021’de Ankara’ya gelerek AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. O ziyarette de Türkiye’nin Sudan’da tarım yapması yine gündeme geldi. Görüşme sonrasında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay özel sektöre Sudan’da tarım alanında yatırım çağrısı yaptı.
Son olarak 1 Aralık'ta yayımlanan kararla Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin (Şirket) tasfiye edildi ve Türkiye'nin Sudan'da tarım yapma dosyası kapandı.