Türkmenistan'da Yaşayan Yüzlerce Kazak Yoksulluk ve Baskı Ortamı Yüzünden Ülkeden Kaçıyor
Yalnızca Mayıs ayında 250'den fazla Kazak kökenli Türk, ata vatanları Kazakistan'a dönerek hayatlarını yeniden kurmak üzere Türkmenistan'ı terk etti.
Çok sayıda göçmen taşıyan bir tren 13 Mayıs akşamı geç saatlerde vardığı Kazakistan'ın güneybatısında bulunan Jañaözen şehrindeki tren istasyonunda göçmen Kazakların yerleşik akrabaları tarafından karşılandı.
Tren istasyonunda ailesi tarafından karşılanan Zeyneş adlı yaşlı bir kadın hislerini, "Anavatanıma döndüğüm ve çocuklarımla yeniden bir araya geldiğim için çok heyecanlıyım" sözleriyle anlattı. Zeyneş, Türkmenistan'da kalan diğer akrabaları tarafından gönderildiğini ve akrabalarının sınırın öte yanında kaldığını belirtti.
Bir başka göçmen olan Ajargül ise evini terk ettiği için karmaşık duygular içerisinde olduğunu belirtirken, Kazakistan'da yeni bir hayata başladığı için mutlu olduğunu ancak Türkmenistan'dan ayrılmayı başaramayan birçok akrabası için büyük üzüntü duyduğunu kaydetti. Ajargül "Bir yıldır bu gün için bekliyordum ama akrabalarım gelemediği için gelip gelmemek konusunda emin olamadım" dedi.
13 Mayıs'ta gelen kafileden genç bir Kazak kadını Türkmenistan'da kalan akrabaları için endişeli olduklarını belirterek "Türkmenistan'da çalışabileceğiniz işlerle hayatınızı kazanmanız çok zor, birçok insanın ne işi ne de geliri var. Ücretler çok düşük. Haftalık 20 dolara çalışan birçok insan tanıyorum. Rüşvet vermeksizin bir işe girebilmeniz ise imkansız" dedi. Yurtdışında okuyan Türkmen öğrencileri ülkeye geri dönmek istemediklerini belirten genç kadın, Türkmenistan'da yaşayanlar içerisinde yalnız azınlıkların değil, imkan bulursa herkesin ülkeden ayrılmak istediklerini kaydetti.
Çin virüsü salgını nedeniyle bu geçişler ertelenmiş olsa da 2020 yılı başından bu yana 400'ü aşkın Kazak, iki ülkenin de geçiş için onay vermesi üzerine Kazakistan'a gitmek için başvuru yaptı. 200'e yakın göçmenden oluşan ilk grup Şubat 2021'de Kazakistan'a varırken, onları takip eden ikinci grup 13 Mayıs tarihinde bir tren vasıtasıyla Türkmenistan'dan ayrıldı.
Kazakistan ata vatanlarına dönmek isteyen Kazaklara vatandaşlık vermeyi taahhüt ediyor. 1990'lardan bu yana Çin, Özbekistan ve diğer petrol zengini komşularından 1 milyona yakın Kazak ata vatanları Kazakistan'a döndü. Türkmenistan'dan ayrılan bu göçmenler ise ayrılmalarına neden olarak ülkede mahkum edildikleri derin yoksulluk, düşük çalışma ücretleri ve ülkede özgürlüklerin ciddi anlamda kısıtlanmış olması ve ayrı düştükleri akrabalarıyla yeniden bir araya gelmek istemeleri gibi nedenler öne sürüyor.
Türkmenistan geniş enerji kaynaklarına rağmen, petrol ve doğal gazdan elde edilen gelir halka değil ülkeyi yöneten dar bir azınlığa dağıtıldığı için ülke derin bir yoksullukla boğuşuyor. Artık ülkeden ayrılmış olmalarına rağmen birçok göçmen Türkmen otoriteleri hakkında bir eleştiri yapmak konusunda oldukça çekindiklerini belirtiyor.