Ünlü Uygur Şair ve Yazar Abdülkadir Celalettin Müebbet Hapse Çarptırıldı
Soykırımcı komünist Çin rejiminin esaret altında tuttuğu teyit edilen ancak kendisine verilen cezanın henüz netlik kazanmadığı Prof. Dr. Abdülkadir Celalettin'in müebbet hapis cezasına çarptırıldığı öğrenildi.
Soykırımcı komünist Çin rejiminin esaret altında tuttuğu teyit edilen ancak kendisine verilen cezanın henüz netlik kazanmadığı Prof. Dr. Abdülkadir Celalettin'in müebbet hapis cezasına çarptırıldığı öğrenildi.
İşgal altındaki Doğu Türkistan'da bulunan Şinciang Pedogoji Üniversitesi'nde görev yapan ve geçen yıl "Yanarım Yok" şiirinin sızdırılmasından sonra cezaevinde yattığı bilinen Prof. Dr. Abdülkadir Celalettin'den uzun bir süre haber alınamıyordu. Celalettin'in öğrencilerinden olan Hüsenjan Bey adlı kişi, 6 ay önce hocasının müebbet hapis cezasına aldığını söyledi.
RFA'nın haberinde, cezanın doğruluğunu netleştirmek için önce şairin çalıştığı Şinciang Pedagoji Üniversitesi'ne ulaşmaya çalıştı. RFA muhabirlerinin telefonuna cevap veren yetkililerden biri, Celalettin hakkında bir bilgiye sahip olmadığı söylerken başka bir yetkili ise üniversitede Abdülkadir Celalettin diye birinin görev yaptığını yalanladı.
RFA muhabirlerinin iki yıl önceki araştırması kapsamında, okulun siyasi departman yetkilisi Feng Wenqiang, dosyaya baktıktan sonra, Abdülkadir Celalettin'in 28 Ocak 2018'de Urumçi Devlet Güvenlik Polisi tarafından gözaltına alındığını doğrulamıştı.
Şair Abdülkadir Celalettin'in ABD'de yaşayan oğlu Abdülkadir Babür ise RFA'ya verdiği demeçte babasının cezasıyla ilgili herhangi bir bilgi alamadığını söyledi.
Kaşgar'ın Başkerem kasabasındaki bir polis, Abdülkadir Celalettin'in müebbet hapse mahkum edildiğini akrabaları ve arkadaşlarıyla görüşerek öğrendiğini açıkladı.
2019 yılının ortalarında, Abdülkadir Celalettin hakkında gizli bir yargılama yapıldığı söyleniyor. Celalettin memleketi Başkerem'deki akrabalarından birinin avukatıyla görüşüp Celalettin'in hafif bir ceza almasına yardımcı olmak istediğini ifade etti. Ancak avukat, Abdülkadir Celalettin'in "güya" işlediği suçun ciddiyetini hatırlattı ve fazladan para ve çaba harcamamasını tavsiye etti.
Abdülkadir Celalettin'in müebbet hapis cezası aldığını duyan bazı mektup arkadaşları, Celalettin'in cezaevinde yazdığı "Yanarım Yok" şiirini paylaştı. Araştırmacı Abdülveli Eyüp, şairin "Yanarım Yok" adlı şiiri aracılığıyla sadece tüm Uygur tutsakların trajik kaderini anlattığını söyledi.
Yanarım Yok (Dönüşüm Yok)
Bir buluŋda yegânimen, nigârım yok
Kiçiliri kara bastı, tumârım yok
Bu hayattın özge yeme ḫumârım yok
Cimcitlıkta ḫıyâl ezdi, amâlım yok
(Bir köşede yalnızım, sevdiğim yok
Geceleri kara bastı, tılsımım yok
Bu hayattan başka, hiç isteğim yok
Sessizlikte hayaller ezdi, çarem yok)
Men kim idim, nime boldum, bilelmidim
Kimge deymen dil sözümni, diyelmidim
Yâ pelekniŋ ḫuy peylini sizelmidim
Yar kışiŋge baray deymen, karârım yok
(Ben kim idim, ne oldum, bilemedim
Kime deyim yürek sözümü, diyemedim
Belki de feleğin işini sezemedim
Yâre varmak isterim, karârım yok)
Pesillerni bilip turdum burceklerdin
Hiçbir ḫever alalmidim çiçeklerdin
Bu sığınişler ötüp ketti süŋeklerdin
Kandak yer bu, karârım bar, yanarım yok
(Mevsimleri fark ettim çatlaklardan
Hiçbir haber alamadım çiçeklerden
Bu özleyişler geçip gitti kemiklerden
Nasıl yer bu, karârım var, yolum yok)
Türkiye Türkçesine Çeviren: Ahmet Bican Ercilasun
Abdülkadir Celalettin Kimdir?
Uygur şair, düşünür ve bilim adamı Prof. Dr. Abdülkadir Celalettin, 1964 yılında Kaşgar'da doğdu. 1986 yılında Kaşgar Pedagoji Enstitüsü'nden mezun olan Celalettin, 1990'dan 2009'a kadar, Şinciang Eğitim Koleji'nin Filoloji bölümünde yaklaşık 20 yıl öğretmenlik yaptı. Daha sonra, 2018'de kaçırılıncaya kadar yüksek lisans öğrencisi rehberliği yaptığı Şinciang Pedagoji Üniversitesi'ne transfer oldu.
Şair ve yazar Abdülkadir Celalettin, yazdığı çok sayıdaki şiir, edebî not, bilimsel makale, seyahatname ve tercümelerin yanı sıra çeşitli akademik ve resmi kurumlarda verdiği konferans ve konuşmalarla Uygur toplumunda büyük etkisi olan aydınlardan biriydi.