Zafer Havalimanı'na Verilen Yolcu Garantisi Bir Türlü Tutturulamıyor
Yap-işlet-devret formülüyle yapılan yolcu veya geçiş garantili projeler devlete dolayısıyla vatandaşa yük olmaya devam ediyor. Yolcu garantisi verilen Zafer Havalimanı'nda vaadedilen yolcu garantisi bir türlü tutturulamadı.
Yap-işlet-devret usulü ile yapılan projeler vatandaşın sırtına yük olmaya devam ediyor. 2012'de faaliyete geçen ve Türkiye’nin Kamu-Özel işbirliği finansman modeliyle yapılan ilk bölgesel havalimanı olan Zafer Havalimanı, 29 yıl 11 aylığına IC İçtaş İnşaat tarafından işletilme hakkına sahip. Yapılan anlaşmaya göre havalimanını kullanmayan yolcu için 21 Mart 2044 tarihine kadar şirkete hazineden garanti bedeli ödenecek. Bununla birlikte İstanbul Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün işletmesi de iktidara yakınlığıyla bilinen IC İçtaş İnşaat'ta.
Havalimanının 2020 yılı için 1 milyon yolcu garantisine karşılık havalimanını yalnızca 7 bin yolcu kullandı. Havalimanını kullanmayan yolcunun garanti ödemesi ise 6 milyon 738 bin Euro. Zafer Havalimanına 2012-2020 yılları arasında 8 milyon 915 bin 411 yolcu garantisi verildi. Fakat havalimanını bu süre boyunca yalnızca 318 bin 935 yolcu kullandı. Garanti ödemesi 45 milyon 891 bin 152 Euro olan havalimanının maliyeti bu ödemelerle hemen hemen karşılanmış durumda. 8 yıllık karnesinde hata payı yüzde 97 olan havalimanı çöküşün eşiğinde bulunuyor.
Hata payı bu grafikle devam ederse tahmini yolcu sayısı 1 milyon 294 bin 915 olacak. Hazineden şirkete 208 milyon 131 bin 332 Euro ödenecek. Şirketin elde ettiği kar ise yüzde 300 olacak.
Hazine garantili projelerin garantileri yapılan anlaşma nedeniyle döviz olarak veriliyor. Bu konu Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sorulmuş ve bakan Yap-İşlet-Devret projelerinde yalnızca dolar kurundaki yükseliş nedeniyle ortaya çıkan zararın 83,7 milyar lira olduğunu itiraf etmek zorunda kalmıştı. Bakan Karaismailoğlu, Kasım ayındaki komisyonda 2019 yılında 750 milyar lira olan bütçe giderlerinin 2020 yılında 920 milyar liraya nasıl ve neden çıktığını açıklarken, "KÖİ yatırımlarına harcanan döviz cinsinden tutarlar, değişen döviz kuruna göre revize edilmiştir. Güncellenmiş ve kur farkından artan tutarın toplamı ise yaklaşık 83,7 milyar TL’dir" şeklinde konuşmuştu.
,