Caretta Carettalar İklim Değişikliği Tehdidi Altında
Nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta carettaların en önemli yuva alanlarından biri olan Antalya Çıralı'da 20 yıllık çalışmaların verilerinin bilimsel sonuçlarını içeren bir makale yayınlandı.
Dünyanın en saygın bilim dergilerinden biri olan Regional Studies in Marine Science dergisinde yayımlanan makale, Çıralı sahilinde birden fazla kurumun işbirliği ile 20 yıldır yapılan çalışmaların analizlerini içeriyor.
Caretta caretta kaplumbağalarının yuvalama verileri ve bolluk temayülüne yönelik olan makale, Çıralı sahilinde "caretta ebesi" Habip Altınkaya, Cumhuriyet Üniversitesi'nden Prof. Dr. Bektaş, Çıralı Kıyı Koruma Koordinasyon Komisyonu Başkanı Erdal Elginöz ve Mustafa Ilgaz tarafından ortaya çıkarıldı.
Makalenin ortaya koyduğu ispatların önemine dikkat çeken Erdal Elginöz, "Özellikle son 8 yılda 2013-2020 arasında Çıralı'da caretta yuva sayısında önemli artış olduğu belirlendi. Bununla artık Çıralı'nın 2018 yılında Prof. Paolo Casale ve Prof. Dr. Yakup Kaska adlı bilim insanlarının yaptığı sınıflamaya göre, önemli bir deniz kaplumbağası üreme alanı olduğunu tekrar kanıtlamış olduk. Bu çok önemli" dedi ve bölgede yumurta bırakan kaplumbağa sayılarıyla ilgili, "Bir sonuca vardık, başarılı sonuçlar aldık. Buna göre şu anda Çıralı'da yumurtlama için gelen toplam 98 anaç deniz kaplumbağası belirledik. Her biri her yıl gelmiyor ama 2-3 yılda bir dönüşümlü olarak geliyor. Her yıl gelen yok zaten. Carettalar 2-3 yılda bir yumurta bırakıyor ve bir yıl 30, bir yıl 50 tane geliyor. O yüzden rakamlar bir yukarı bir aşağı çıkıyor" ifadelerini kullandı.
İklim Değişikliğinin Etkisi
Makalenin, iklim değişikliğinin caretta carettalar üzerindeki etkisini ortaya koyduğunu anlatan Elginöz, "Çıralı'da deniz kaplumbağalarının yumurta kuluçka süreleri kısalmış. Bunun da iklim değişikliğine bağlı kumun aşırı ısınması ve geceleri soğuyamaması gibi bir neden olduğunu düşünüyoruz. Önceki yıllarda yuvadan çıkış süreleri 50-60 gün iken, 47 güne kadar indiğini tespit ettik. Bu konuda yeni araştırmalara başladık. Çünkü bu yavrunun yeterince gelişmeden yuvadan çıkması zayıf olmasına sebep olabilir. Tabi bu da deniz kaplumbağalarının geleceğini tehdit eden bir durum" ifadelerini kullandı.
Isıdaki beklenmedik değişimin caretta caretta yavrularına olası tesirlerinin endişe verici olduğunu belirten Elginöz, "Bu da orta ve uzun vadede deniz kaplumbağası popülasyonunu kötü etkileyecektir. Bildiğiniz gibi, kaplumbağa yavrularının cinsiyeti, yuvanın ısısına bağlı olarak değişir. Yüksek ısıda (30 derece ve üzeri) dişi, düşük ısıda erkek yavrular oluşur. Önümüzdeki yıl yuva içi sıcaklıkları ölçecek özel termometreler kullanarak iklim değişikliğinin caretta yuvaları içindeki etkisini kanıtlamaya çalışacağız ve makalesini hazırlayacağız" dedi.
Yuvalar Artıyor Ama Sayılarında Artış Yok
Yuva sayısındaki artışın kaplumbağa sayısıyla paralel olarak ilerlemediğini kaydeden Erdal Elginöz, "Yuvalamadaki artışın sebebini, Tekirova, Boncuk ve Maden gibi yakın koylardaki kumsallardaki yuva sayılarının azalmasına bağlıyoruz. Oralardaki turizm aktivitelerinin yoğunluğu nedeniyle yumurtlama yapamayanların Çıralı'ya geldiğini düşünüyoruz. Caretta sayısının çok arttığı söyleniyor ama aslında artış yok. Koruma çalışmaları bırakılırsa eğer büyük bir hızla yok olma ve nesillerin tükenmesi sözkonusu" ifadeleriyle endişelerini aktardı.