FÖŞ'ten Rusya-Ukrayna Gerilimine İlişkin Uyarı: Türk Sanayisi Çöker
Atilla Yeşilada, Rusya-Ukrayna geriliminin savaşa dönüşmesi durumunda doğal gaz spot piyasalarında yaşanacak yükselişin Türk sanayisini çökerteceğini söyledi.
Mesele Ekonomi YouTube kanalında Semih Sakallı'ya açıklamalarda bulunan ekonomist Atilla Yeşilada, Türk ekonomisini bekleyen tehlike konusunda uyarı yaptı.
FED'in faiz artıracağı ve bilançosunu daraltacağına yönelik yorumların gerçek olması halinde dünyada kredi maliyetlerinin hızla artacağını belirten Yeşilada şu ifadeleri kullandı:
"Ve Türkiye son 3 yıldır vadesi gelen kredilerinin bile tamamını geri borçlanmıyor. Çünkü maliyet çok fazlaydı doların değer kazancı yüzünden. Şimdi bu devalüasyon maliyeti üzerine bir de faizlerin artışını ve hatta dolar endeksinde yükselişi de eklersek, bankalar değil ama Türkiye'de yurt dışında tahvil ihraç eden ya da sendikasyonla borçlanan şirketler için ciddi bir geri ödeme sorunu ortaya çıkar.
Bankalar açısından da Merkez Bankası ne kadar faiz indirirse indirsin sizin dış piyasalardan elde ettiğiniz kredilerin maliyeti arttığı içün kredileri daha yüksek fiyattan bulma durumu ortaya çıkar. Bu ikisinin de gideceği yer de çok açıktır. Ya banka kârları hızla erir, bankalara zorla kredi verdirilir; ya da bankalar kârlarını korumak için kredi akımını daraltırlar ve kredi riski yüksek firmalara borç vermezler. O zaman da bankaların çok ciddi bir batık kredi sorunu oluşur ve sanayici de adeta kanı canı olan krediye erişmekte büyük zorluk çeker.
Çin'deki vakalar ve Rusya-Ukrayna krizi devam ederse enerji ve ucuz sanayi mamüllerinde tedarik zinciri sorunları bu sene giderilmez ve enflasyon artar. Niye bunlar Türkiye'ye gidiyor? Biri kredi kanalı, ikincisi Avrupa'dan gelen PMI verileri Avrupa ekonomilerinin Omicron yüzünden yavaşladığını gösteriyor.
Üçüncüsü Rusya-Ukrayna... Biz karışmasak da bizim başımıza bir bela çıkacak. Putin Ukrayna'ya girer mi bilemem ama girerse çok ağır yaptırımlar geliyor ve kesinlikle Brent 100 doların üstüne çıkacağı gibi -biz Türkiye'de konuşmuyoruz- bizim asıl maliyetimiz artık Brent değil, doğal gaz spot. Doğal gaz spot fiyatları son 1 yılda ortalama yüzde 100 arttı. Bunun üzerine bir yüzde 50 daha gelirse Türk sanayisi çöker. Kaldıramaz yani. Dün Nebati'yle sanayiciler bir araya geldi, çoğu söylemiş: 'Bizim ihracat taahhütlerimiz var, siz enerji vermezseniz biz bunları yerine getiremeyiz' diye. Bu sefer de maliyetleri öyle bir olur ki kârlı ihracat yapamazsınız."
Semih Sakallı'nın "Şimdi biz ne yaşayacağız?" diye sorması üzerine Yeşilada şunları söyledi:
"Ben şunları söyleyebilirim: Birincisi, kılavuzu karga olanın... İkincisi, ben sayın Cumhurbaşkanı'mıza yalvarıyorum. Ne olur Berat Albayrak'ı geri getirin. O çok daha iyiydi. Hiç olmazsa biraz ekonomi finans biliyordu."