Murat Kubilay'dan BDDK Kararı Yorumu: Dolar Yükselecek mi, Düşecek mi?
Ekonomist Murat Kubilay, BDDK'nın döviz mevduatı bulunan şirketlere getirilen kredi kısıtlamasını değerlendirdi.
BDDK tarafından alınan kararla döviz mevduatlarının Türk lirası cinsinden karşılığı 15 milyon lirayı aşmayan şirketlere kredi kullanmaları halinde döviz varlıklarını 15 milyon liranın üzerine çıkarmama şartı getirilmişti.
BDDK kararının ardından dolar kuru 17,30 seviyesinden 16,60 seviyesine inmiş, İYİ Partili Bilge Yılmaz dolardaki düşüşün kararla ilgisi olmadığını, TCMB'nin rezerv satışlarının sürdüğünü açıklamıştı.
Kararın etkilerini değerlendiren ekonomist Murat Kubilay, "Ekonomi yönetimi rezervleri tükettiği bir ortamda; döviz ve faiz arasındaki sıkışmışlıktan çıkmak için; geri adım yerine ileri bir adım atıp özel şirketlerin sermaye serbestisini açıkça kısıtladı. Bu kapsamdaki ilk karar olmasa da şimdiye kadarki tartışmasız en radikal olanı" yorumunu yaptı.
"Üç Konuyu Netleştirelim"
Üç konunun netleştirilmesi gerektiğini belirten Kubilay, "Döviz kurunda Aralık 2021’de olduğu gibi ekonomi yönetiminin hatalı açıklamalarıyla oluşturulmuş bir köpük yok. Haliyle o dönemdekine benzer hızlı ve keskin bir düşüş mümkün değil. Unutmayalım ki rezerv satışı da sürüyor, buna rağmen olmaz. İkinci nokta, mevcut sermaye kısıtlamalarının serbest piyasanın başarısız taraflarını düzenlemeyi amaçlayan sol ideolojiyle bir alakası yok. Bizim yaşadığımız sıkışan ve patlama ihtimali bulunan bir ekonomide tüm delikleri panikle ve uzun vadeyi feda ederek kapatma çırpınışı" ifadelerini kullandı."BDDK'da Yargılanma Korkusu Oluşmasın"
Bu kararın bir makro ihtiyati tedbir olmadığını belirten Kubilay, 128 milyar dolarlık rezervin satılması ve kur korumalı mevduatın oluşturulması nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TCMB'deki görevlilerin yargılanma korkusunun BDDK'dakiler için olmaması için uydurulduğunu söyledi.Kararın muhtemel neticelerini değerlendiren Kubilay, şu ifadeleri kullandı:
Şimdi Ne Olacak?
"TL cinsi krediye muhtaç firmalar, eğer döviz varlıkları yeni sınırı az miktarda aşıyorsa bu dövizi hızlıca bozacaklardır. Eğer aşım daha fazlaysa kısa vadede KKM’ye geçerek, uzun vadede de eurotahvil alımıyla çözebilirler. Vadeli işlemler yoluyla veya ana şirkete varlık aktarımıyla girişilen işlerin hukuki sonuçları olabileceği için tercih edilmesi daha az ihtimal. Bankalar da bu tip durumlarda gönüllü olmayabilirler. Şirketler offshore’a varlıklarını kaydırabilir veya temettü de ödeyebilirler.Asıl mesele; karlı olduğu için krediyle işletme sermayesine ihtiyaç duymayan, döviz varlığı bulunan, hükumete güvenmeyip bu uygulamayı gelecekteki daha ciddi sermaye kısıtlamaları için ilk adım gören büyük firmalardan gelecek. Bu firmalar yatırımı kesecekler. Yani ucuz kredi ve emek gücüne rağmen; geleceğe dair beklentilerinden ötürü ihtiyatlı duruma geçecekler. Bunun yaratacağı üretim ve istihdam kaybını 3 ay sonra net bir şekilde görmeye başlayacağız. İşte o zaman ekonomi yönetimi ne derece büyük hata yaptığını idrak edecek. Dikkat edilmesi gereken bir başka husus bazı firmaların rica ile talimat arasındaki bir tonla aranıp döviz bozmaya itilmesi. Bu durum kredi yapılandırmalarının onayı için baskı unsuru. Yine yönetiminde doğrudan kamu etkisi olan firmalarda baskı daha da artar."