Türkiye ve Avrupa'da Akaryakıt Krizi

Türkiye'de akaryakıta her geçen gün bir zam gelmesi akıllara başka ülkelerde durum nasıl sorusunu getirdi. TamgaTürk, Ekim ayında Avrupa'da yaşanan akaryakıt krizlerini derledi.

Türk lirasının dolar karşısında hızla değer kaybetmesi nedeniyle Türkiye'de akaryakıta sık sık zam geliyor. Brent petrolün varilinin 85 dolara ulaşması bu zamlarda etkili oluyor. Türkiye hemen her üründe olduğu gibi akaryakıtta da dışa bağımlı. Türkiye'nin dışında Avrupa'da da zaman zaman akaryakıt krizleri yaşanmakta. 

Yaşanan bu krizlere karşı ülkeler etkili önlemler almaya çalışırken Türkiye, kriz yokmuş gibi davranma eğiliminde. 

Akaryakıt krizinin sebepleri arasında Çin virüsü salgını nedeniyle yaşanan ekonomik belirsizlik ve artan talebe karşın tedarik zincirinde yaşanan aksamalar var.

Bununla beraber Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC grubunun, üretimi hızlandırma çağrılarına direnmesi de fiyatlardaki yükselişin sebepleri arasında yer alıyor.

İngiltere

İngiltere’de Ekim ayının başında ağır araç sürücülerinin sayısının yetersiz kalması nedeniyle benzin istasyonlarında akaryakıt krizi yaşandı ve uzun araç kuyrukları oluştu.

İngiltere Çevre Bakanı George Eustice ise İngiltere'nin akaryakıt arzının normal seviyelerde olduğunu söyleyerek, benzin bulamama korkusunun temelsiz olduğunu belirtip "İstasyonlarda benzin bulunmamasının tek nedeni, insanların ihtiyaçları yokken benzin almaları" dedi.

Fakat yaşanan kriz nedeniyle şehirlerde kaosa varan panik yaşandı. İngiltere bu sorunu çözebilmek için kamyonları kullanacak 300 kişiye geçici vize vermek gibi çözümler düşünse de nihayetinde orduyu devreye soktu.

Fransa

Yine Ekim ayının başında Fransa’da akaryakıt fiyatları rekor seviyede arttı. Ülkede dizel yakıtın litre fiyatı 1 Euro 53 Cent'i aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

Çin virüsü salgınıyla beraber belirginleşen kriz hayat pahalılığı artırdı. Bu krizden akaryakıt sektörü de etkilendi.

Almanya

Almanya’da ise kriz başka bir boyutta, benzin ve motorin fiyatlarının 2012 yılının Ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasının ardından, Almanlar akaryakıt ihtiyacı için Çekya sınırına yakın olan Çek benzin istasyonlarına yöneldi.

Almanlar, Çek benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluşmasına sebep oldu. Almanlar sadece depolarını değil bidonları da doldurarak benzin aldı.

KKTC

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde akaryakıt sağlayıcısı iki ana firma, dövizdeki artışı sebep göstererek pompa fiyatlarına en az 1 TL zam yapılmasını talep etti. Ancak koalisyon hükümetinin istifasıyla karşılarında muhatap bulamayan firmalar, akaryakıt istasyonlarına yakıt akışını kesti. Firmaların bu kararı krize neden oldu. Akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu.

KKTC Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı ise sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada "Bakanlığımız bu 2 firma yetkilileri ile bir araya gelmiş ve yaptıkları işin yasalara aykırı olduğu bu durumun devamı halinde sert tedbirler alınacağı kendilerine anlatılmıştır.” ifadeleriye firmaların bu kararından döndürüldüğünü aktardı.

Türkiye

Türkiye’deki akaryakıt krizi ise ekonominin kötü yönetilmesinden kaynaklanıyor. Faiz indirimleri sonucunda TL’nin hızla değer kaybetmesi ve dövizin yükselmesiyle hemen her üründe dışarı bağımlı olan Türkiye’de akaryakıt fiyatları tavan yaptı.

Geçen hafta Cuma günü benzine 40, motorine 41 kuruş zam yapılmasıyla akaryakıt istasyonları önünde kuyruklar oluştu. Daha sonra hafta başında motorine 23 kuruş zam geldiği açıklandı.

Benzin ve motorin zammının ardından LPG'ye de 22 kuruş zam geldi. Türkiye’nin bu duruma karşı nasıl bir politika izleyeceği şu anda meçhul. Merkez Bankası’nın son faiz indirimiyle beraber doların 9,50 TL’yi aşması akaryakıta daha fazla zam geleceği beklentisine sebep oluyor.