BELKA Genel Müdürü Dursun Çiçek TamgaTürk'e Konuştu

Ankara Büyükşehir Belediyesi BELKA Genel Müdürü Dursun Çiçek, TamgaTürk'ün sorularını yanıtladı.

Ankara Büyükşehir Belediyesi BELKA Genel Müdürü Dursun Çiçek, TamgaTürk'ün sorularını yanıtladı. Türkiye'de dizel toplu taşıma araçlarını elektrikli araçlara dönüştürme yetkisi alan ilk şirket olan BELKA AŞ.'nin yöneticisi olan Dursun Çiçek, "Türkiye’de ve dünyada ilk prototipi tamamlanmış, tüm uluslararası testlerden geçmiş ve yolcu taşıma sertifikası alarak seri üretim onayı almış tek şirket BELKA A.Ş.’dir" diye konuştu.

Dünya siyasetinin en önemli gündemlerinden biri, uzun bir zamandır iklim krizi. Geçtiğimiz günlerde Glasgow'da toplanan COP26 İklim Zirvesi de iklim krizinin dünya siyasetine somut etkilerinden biri. COP26'da Büyük Britanya'nın meteoroloji kurumu Met Office tarafından yayımlanan araştırmaya göre küresel sıcaklık 2 derece yükselirse bir milyar insan bu sıcaklık artışının sonuçlarından etkilenecek.

İnsanlığın sanayi atılımı ile birlikte korkunç bir süratle sera gazı emisyonuna neden olan üretim tarzlarını geliştirmesi ve sanayi devrimi ile birlikte tarihte hiç olmadığı süratle artan insan nüfusu, atmosfer sıcaklığının anormal olarak artmasına ve iklim değişikliği yaşanmasına neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün raporlarına göre geride bıraktığımız 20 yılda dünya genelinde sıcak hava dalgaları nedeniyle küresel olarak 166 bin kişi hayatını kaybetti.

Avrupa Başkentlerinde Elektrikli Toplu Ulaşım Dönemi

Bazı projeksiyonlara göre deniz seviyesinin yükselmesi ile birlikte bir milyar insan barındıran Bangladeş gibi ülkeler sular altına kalacak. Atmosfer sıcaklığının artışı ve iklim değişikliği ile birlikte örneğin Antalya, 30 sene içerisinde Kahire'ye dönecek.

Bu projeksiyonlar ne kadar doğrudur, bilinmez ancak Batılı ülkelerin başını çektiği birçok dünya ülkesi, iklim değişikliğine karşı sert tedbirler almaya başladı. Avrupa başkentleri toplu ulaşımda süratli bir elektrifikasyon yaşıyor. Örneğin Paris, 2025 yılında şehrin yüzde yüz çevreye duyarlı, sera gazı oluşmasına yol açmayan bir ulaşım modeline geçmiş olmasını hedefliyor. Mansur Yavaş'ın göreve gelmesi ile birlikte Türk başkenti Ankara da, o dönüşümü yaşayan Avrupa kentlerinden biri olma yolunda hızla ilerlemeye başladı.

Geçtiğimiz günlerde BELKA Teknoloji Merkezi'nde bir devir teslim imza töreni düzenlenmiş ve burada konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, "BELKA büyük bir iş başardı. Dünyada bir ilk yapıyoruz ve bunun patenti de alındı. İnşallah 2022 yılının sonunda bitecek şekilde 22 adet otobüsün teslimini yapacağız" demişti.

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Elektrikli Otobüs Üretimi

TamgaTürk'e konuşan BELKA AŞ. Genel Müdürü Dursun Çiçek, "36 senelik Makine Mühendisi olarak, uzun yıllardır bu sektörün içerisindeyim. Uzun zamandan beri, sektöre ilişkin yurt dışı makalelerde gündeme alınmaya başlayan ve bu sebepten özellikle 3 yıldan beri, mesleki hedeflerim arasında bulunan, fikir üzerine tasarım ve tedarikle ilgili araştırma ve çalışma yapmaktayım. Sn. Başkanımız Mansur Yavaş’ın 2019 yılında beni BELKA A.Ş. şirketine Genel Müdür olarak ataması sonrası, şirketin mevcut görev alanlarına ilave olarak, teknoloji projelerini hayata geçirme sözü aldıktan sonra, göreve geldiğim andan itibaren dönüşüm projesine başladık. Bilindiği üzere, küresel iklim değişikliği ve Avrupa’da yaygınlaşan sıfır karbon ulaşım hedefleri sonrası, önce Başkentimiz sonrasında tüm Türkiye’nin elektrikli ulaşıma geçmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Dizel ve CNG otobüsler ömürlerini doldurduklarında filo dışına çıkartılmaktadır. Bir yandan filo dışına çıkartılan otobüslerin ekonomiye olan olumsuz etkileri bir yandan da yeni otobüs alma zorunluluğu, yakıt, bakım ve onarım maliyetlerinin yüksekliği sebebiyle belediyeler ve özel işletmeciler üzerinde otobüs filoların yenilenmesi için baskı oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, Türkiye ekonomisi göz önünde bulundurulduğunda, eski bir dizel otobüsün elektrikliye dönüşümü en makul fikir olarak hayata geçmiştir" şeklinde konuştu.

BELKA Türkiye'deki Tek Yetkili Şirket

Çiçek bu teknolojinin ne kadar bir süredir var olduğuna ilişkin soruya ise "Türkiye’de hali hazırda 5’ten fazla sıfır elektrikli otobüs üreticileri bulunmakta olup, elektrikli toplu taşıma araçları üzerinde çalışmalar yapmaktadırlar. Türkiye’ de CNG ve Dizel toplu taşıma araçlarının elektrikli toplu taşıma araçlarına dönüştürülmesi ile ilgili olarak herhangi bir firmanın çalışma yaptığına dair kayıtlı bir bilgi yoktur. Dünyada da 3-4 firmanın henüz prototip aşamasında çalışmalarını sürdürdüğü literatür araştırmasında görülmüştür. BELKA A.Ş., gerçekleştirilen bu çalışma ile Türkiye’de Avrupa standartlarında dönüştürme yetkisi alan ilk şirket olmuştur. Türkiye’de ve dünyada ilk prototipi tamamlanmış, tüm uluslararası testlerden geçmiş ve yolcu taşıma sertifikası alarak seri üretim onayı almış tek şirket BELKA A.Ş.’dir" yanıtını verdi.

Ülkemiz Adına Bu Başarının Haklı Gururunu Yaşıyoruz

Bu teknolojinin Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Melih Gökçek döneminde neden geliştirilmediğine ilişkin sorumuza ise Çiçek, "Önceki dönemlerin bu tarz teknoloji projelerine yaklaşımı konusunda yorum yapmak uygun olmadığı için yorumu kamuoyunun takdirine bırakıyorum. Biz görevi devraldığımızda, öncelikle şirketin mevcut yapısını organize ederek; şeffaf, denetlenebilir ve kayıtlı bir hale getirmenin yanı sıra;  bir Türkiye Cumhuriyeti Başkentine yaraşır, üniversite ve sanayi ile işbirliği yaparak teknoloji projelerine el atmak da önceliklerimiz arasında olmuştur.  Ancak Sayın Başkanımızın desteği ve güveni sayesinde, hedeflenen projeler tek tek hayat geçmeye başlamıştır. Ülkemiz adına bu başarının haklı gururunu yaşıyoruz" şeklinde cevap verdi.

Dönüştürülen Araçlar Ne Kadar Mali Tasarruf Sağlıyor

Yaptıkları fizibilite çalışmalarına göre sıfır elektrikli otobüs fiyatlarının 500 bin-600 bin euro civarında fiyatlardan satıldığını belirten Dursun Çiçek, "Dönüşüm maliyeti ise bu fiyatların %35-45 arasında olacaktır. Ekonomik ömrünü tamamlamış dizel araçların sadece yakıt giderlerinden yapılacak tasarruflarla dönüşüm yatırımı 49 ay sonunda kendini amorti etmektedir. Bakım ve onarım giderlerinden elde edilecek tasarruf eklendiğinde bu süre daha da düşecektir.  Ekonomik ömrünü tamamlamış araçların sefer sırasında arızalanıp neden oldukları sefer kayıpları ile yeni araçların kullanıcılara sunduğu konforun yolcu sayısının artışına olan katkısı bir arada değerlendirildiğinde yeni araç yatırımının kendini amorti etme süresi 49 aylık sürecin de altına inecektir. Buna ek olarak, mevcut filoda yaş ortalamasının yüksek olmasından kaynaklı bakım maliyetleri de her geçen gün artmaktadır. 2013 yılından bu yana otobüs sayısı azalmasına rağmen bakım maliyetleri iki katından fazla artmıştır" ifadelerini kullandı.

Sıfır Elektrikli Otobüse Göre 2,6 Misli Daha Ucuz

"Fizibilite hesaplarının sonucuna göre, sıfır elektrikli otobüse göre en düşük fiyat alınsa dahi 2,6 misli daha ucuzdur. Bu fark 4 yılda dönüşüm için yapılan harcamayı geri kazandırmaktadır. Dönüştürülmüş otobüs en fazla 10 yıl dahi kullanılmış olsa, bu süre zarfında 2,5 otobüs dönüşümü parasını sadece (yakıt + bakım) yoluyla kazanmaktadır" diyen Çiçek, "Ayrıca dönüşümün çevresel etkisi de çok önemli olup, sadece bu sebepten, projemiz dünyanın dört bir tarafından ilgi görmüş ve 25’e yakın ülke ile işbirliği görüşmeleri devam etmektedir. İklim değişikliği ve iklim finansmanı kapsamında da projemiz yeşil kredilerin ilgisini çekmiş, bu hususta da çeşitli kuruluş ve program çağrılarıyla görüşmelerimiz devam etmektedir" şeklinde konuştu.

Proje Geliştirilecek mi?

İşe çok daha büyük hedeflerle başladıklarını belirten Çiçek, "Proje beklediğimizden daha büyük ilgi gördü, bir yandan küresel ısınma ve iklim değişikliği, bir yandan ekonomik kriz ve pandemiyle savaşan dünyamızda böyle bir teknoloji hem tasarruf hem çevre dostu olması sebebiyle ülkemizde ve hatta dünyada kıtalararası, Endonezya’dan Jamaika’ya, Tacikistan’dan Belçika’ya bilgisi ulaşmış, ve kısa zamanda 25’e yakın ülke ile iş birliği görüşmelerimiz başlamıştır. Projenin dönüşüm esnasında yerli sanayici ve üniversitelerle çalışmaları devam etmekte olup, ODTÜ ile yapılan anlaşma gereği kaynak ve malzeme konularında işbirliği sonrası, ODTÜ’ye ait eski mavi otobüslerinin elektrikliye dönüştürülmesi konusunda da görüşmelere başlanmıştır. Kampüse ait toplam 7 otobüs dönüşümü için protokol hazırlığı devam etmektedir. Kısacası önce ülkemizde sonra dünyanın çeşitli ülkelerinde bu teknolojiyi yaygınlaştırmayı hedefliyoruz ve bu anlamda görüşmeleri arka planda devam ettiriyoruz" dedi.

Kaç Araç Dönüştürüldü?

"Şu anda yolcu taşıma sertifikasına sahip prototip dönüştürülmüş elektrikli otobüsümüz dışında, çalışması devam eden 7 adet dizel EGO otobüsü yaklaşık 3 ay sonra atölyemizden elektrikliye dönüştürülerek trafiğe çıkmaya hazır hale gelecektir" diyen Çiçek, "Prototip dönüştürülmüş elektrikli otobüsümüz gelecek hafta Çankaya Üniversitesi ile yaptığımız görüşmeye istinaden, Balgat kampüsü ile merkez kampüsü arasında deneme amaçlı yolcu taşımaya başlayacak ve yolcu memnuniyet anketi yapılacaktır. EGO ile yaptığımız 22 otobüsün dönüşümü de 2022 içinde tamamlanacaktır. Ayrıca EGO Genel Müdürlüğü’ne ait dönüşüme hazır otobüslerin yanı sıra, hem kamu hem de özel sektörden yurt içi ve yurt dışı dönüşüm talepleri bulunmaktadır, yakın zamanda bunların hayata geçirilmesi yönünde çalışmalarımız söz konusudur" ifadelerini kullandı.