Kakhovka Barajı'nın Yıkılması Kırım'ın Geleceğini Nasıl Etkileyecek?
Rus işgaline direnen Ukrayna'nın doğusundaki Kakhovka Barajı, dün yıkıldı. Barajın yıkılması dünya kamuoyunda büyük tepki uyandırdı.
2014’te Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da, altyapı çok uzun yıllar boyunca Ukrayna’nın kalanıyla uyumlu ve ilişkili bir şekilde tasarlandığı için ciddi su sıkıntıları baş göstermişti. Kırım’ın Sovyetler Birliği döneminde Ukrayna’ya verilmesinin ardından inşaatına başlanan Kuzey Kırım Kanalı, Kerch yarımadasına uzanan kuzey şeridine sağladığı suyu Kakhovka Barajı’ndan temin ediyordu. Ukrayna işgalden sonra bu barajdan sağlanan suyu ciddi oranda azalttı. İçme suyunun yanında, tarım amaçlı sulama suyu kıtlığı, Kırım ekonomisini ciddi biçimde etkiledi ve Ukrayna’nın Kırım’ın geri alınmasına dair en önemli kozlarından birisine dönüştü.
2014’ten 2022’ye uzanan süreçte, su sorunu Ukrayna’nın kozu olarak kalırken, Rusya’nın artan agresyonu için de bir gerekçe oldu. New York Times analistleri başta olmak üzere birçok uzman, Rusya’nın Kırım’ın su tedariğini güvence altına almak için kısmi bir işgale girişebileceğini belirtiyordu. Bu tahminler yanılmadı, beklentilerin aksine büyük ölçekli bir işgal harekatı başlasa da, Rusya’nın stratejik hedeflerinden birisi Kırım’ın su güvenliğini sağlamak ve diğeri Kırım’a bir karayolu açmaktı. İşgalin ilk günlerinde Kherson bölgesindeki Rus ilerleyişi, uluslararası ajanslar tarafından Kırım’ın su tedariğini güvence altına almak olarak okundu.
6 Haziran’da Kakhovka Barajı’na düzenlenen saldırı, sel felaketi başta olmak üzere birçok insani ve ekonomik sorunun tetikleyicisi olurken, Kırım’ın geleceğini etkileyecek bir olay olarak tarihe geçti. Medya saldırıyı kimin düzenlediği tartışmasına ve kısa vadeli sel/elektrik temini problemlerine odaklansa da, bu olayın asıl etkisi uzun vadeli olacak. Rusya, işgalde umduğunu bulamamış ve savunma pozisyonuna geçmiş, üstelik ekonomisi ve askeriyesi yaptırımlar nedeniyle ciddi bir yük altında çatırdayan bir ülke manzarası arz ederken ve Ukrayna’nın büyük çaplı karşı saldırısı beklenirken, Kuzey Kırım Kanalı’na su tedariğinin düşmesi, orta vadede Ukrayna’nın elini güçlendirecek. Moral üstünlük Ukrayna’ya geçmişken Kırım’ın yeni ekonomik buhranlar yaşaması, coğrafi koşullar nedeni ile askeri müdahaleyle kurtarılması epey zor görünen bölgenin pazarlık yoluyla geri alınması açısından önemli bir faktör olacak. Kremlin yetkilisi Peskov su tedariğinin azaldığını kabul ederken, Rus propaganda ajansı TASS’a tam aksi yönde demeç veren Rus yetkililer, Rusya tarafında bir kafa karışıklığı yaşandığını gösteriyor. Ekim ve sulama sezonunda etkileri çok daha ciddi hissedilecek olan bu olay, Kırım’ın talihini değiştirebilir.