Rusya'daki AB Şirketleri Putin'in Kıskacında
Rusya'da faaliyet gösteren Avrupa Birliği orijinli şirketler, yaptırımlar nedeniyle ekonomisi büyük bir yükün altına giren ülkede vergi ödeyerek savaşı finanse etmek zorunda kalabilir.
Ağır yaptırımlar nedeniyle ekonomisi ciddi yara alan Rusya’da, vergiler savaş ekonomisini finanse etmek için kullanılıyor. AB orijinli olup Rusya’da faaliyetine devam eden şirketler için bu, AB ve NATO ülkelerinin karşı olduğu bir savaşı finanse etmek anlamına geliyor. Avrupa Birliği, bu şirketlerin Rusya’dan çıkmasını kolaylaştırmak için çeşitli tedbirler almaya hazırlanıyor.
Bilindiği gibi Avrupa Birliği 1600’den fazla Rus vatandaşı ve tüzel kişiliğine yaptırım uygulayarak varlıklarını dondurmuştu. Yaptırımların 11. fazında 100 yeni isim bu listeye eklenecek. EUObserver’ın bildirdiğine göre, şirketlerin Rusya’dan çıkmasını kolaylaştıran ve para transferi yapmalarını sağlayan bir dizi madde açıklanacak.
AB ülkeleri, "31 Ağustos 2023'e kadar tasfiye için kesinlikle gerekli olan satışlar da dahil olmak üzere işlemlerin tamamlanması için bu tür fonların veya ekonomik kaynakların gerekli olduğunu belirledikten sonra" kara listeye alınan Ruslara para transferi yapılmasına izin verilecek.
AB, Avrupalı hukuk firmalarının Rusya müşterilerine ticari hizmetler sağlamasını da yasaklamıştı. Ancak 11. faz önerisi, Avrupa içindeki ilgili AB-Rus ortak çıkarlarını çözmeye yardımcı olmak için bunu da gevşetmeyi amaçlıyor.
Binden Fazla Firma Rusya'dan Kaçtı
ABD'deki Yale Üniversitesi tarafından tutulan ve en son 16 Mayıs'ta güncellenen listeye göre, geçen yıl içinde 1.000'den fazla yabancı firma Rusya'dan kaçtı. Ancak Rusya pazarında hala onlarca AB orijinli büyük şirket var. Bunlar arasında Avrupa'nın en büyük bankalarından bazıları (Deutsche Bank, ING Bank, Raiffeisen Bank International, UniCredit) ve enerji firmaları (Engie, OMV ve Total) yer alıyor.
Geçen 12 ayda, Rusya’da kalıp kalmama sorusu bu firmalar için bir yanda para kazanma, diğer yanda itibar kaybetme ihtimali olan ciddi bir kumara dönüştü. Birçok firma bu işten oldukça zararlı çıktı, örneğin Avusturyalı Raiffeisen Bank International hisseleri, bankanın Rusya’da kalma ısrarı nedeniyle %40 değer kaybetti. Fakat aynı zamanda Rusya’daki işlemlerinden 2022 yılında elde ettiği kâr, Novaya Gazeta’nın belirttiğine göre, 2.2 milyar Euro’ya ulaştı. Birçok şirket bu ikilemin ortasında ne yapacağına karar veremiyor.
Rusya Şirketlerin Ayrılmasına İzin Vermek İstemiyor
Öte yandan Rusya da bu şirketlerin kolayca ayrılmasına izin vermeyecek gibi. Yakın zamanda yayımlanan bir kanun, banka ve enerji şirketleri gibi stratejik tüzel kişiliklerin Rusya’daki varlıklarını satmak için Maliye Bakanlığı’ndan izin almasını zorunlu hale getirdi. Yine Novaya Gazeta’nın haberine göre bu izinler ayda ancak 10 kuruluşa veriliyor, 700’den fazla şirketin başvurusu ise beklemede tutuluyor.
Şimdiye dek çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları nedeniyle Rusya’da faaliyet gösteren firmaların kârlarına neredeyse hiç vergi gelmiyordu. Ancak Putin, Rusya’ya hasmane davranışlar sergileyen 40 kadar ülke için bu anlaşmaların dondurulmasını sağlayacak yeni bir plan üzerinde çalışıyor. Bir kararname ile bu firmaların vergilendirilmesini sağlayabilir – bu da AB firmalarının savaşı finanse etmesi anlamına gelecek.