Samandıra Aydos Gölü'nde görülmeye başlayan ve hızla yayılan 'güneş levreği' isimli istilacı balık türü, Türkiye'deki tatlı suların ekolojik dengesini tehdit ediyor. İç sularımızda daha önce rastlanmayan ve istilacı tür haline gelen bu balık türüne, yalnızca Kuzey Amerika'da rastlanıyor.
Kuzey Amerika'ya özgü 'Güneş levreği' isimli istilacı balık türünün Türkiye'ye nasıl geldiği bilinmezken, yerel halk arasında Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından getirildiği iddia ediliyor.
Güneş Levreği'nin Zararları
Türkiye'nin doğal ortamında bulunmayan, farklı yollarla dışarıdan gelen yeni türlere 'istilacı türler' deniyor.
Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi'nin yayımladığı, 'İstilacı Balık Türleri ve Hayat Stratejileri' isimli makalede 'istilacı balık türleri' şu şekilde anlatılıyor:
"Dünya çapında; tatlı su ekosistemleri, acısu bölgeleri ve Akdeniz ikliminin etkili olduğu alanlar en çok istilaya açık olan bölgeler olarak değerlendirilmiştir. İstilacı balık türleri; bölgesel ve dünya çapında yerel türlerin nesillerinin tükenmesine sebep olabilirler.
Bir yerde istilacı olarak nitelendirilen bir balık türünün farklı bir habitatta yerel olabileceğidir. Yani konu edilen tür sadece o habitat için istilacıdır.
İstilacı balık türleri yerleştikleri yeni alanlarda yaşayan yerel türlerin ortamdan yok olmasına sebep olmamakla birlikte ekosistem üzerinde oldukça zararlı etkilere de sahiptirler. İstilacı türlerin etkileri çoğunlukla geri dönüşümü olmayan zararlara sebep olmaktadır.
İstilacı balık türlerinin neden oldukları zararlar:
İstilacı türlerin sebep oldukları biyoistila global çeşitliliğin kaybına sebep olmaktadır. Bu türler yerleştikleri ortamların ekolojik özelliklerini de değiştirmektedirler.
İstilacı bir tür yeni bir çevreye geldiğinde çoğunlukla oradaki yerli türlerle rekabete girer ve yerli türlerin yerini alır.
İstilacı türler, balıkçılık ve turizmde kayıplara sebep olarak ciddi ekonomik tehditler ortaya çıkardıklarını kanıtlamaktadır."
'Kuzey Amerika'ya Özgü Güneş Levreği Samandıra Aydos Göleti'ne Kasıtlı Olarak Bırakıldı' İddiası
Yazar Emrah Ece, X hesabında yaptığı paylaşımda şu ifadelerde bulundu:
"Yıllardır hobi olarak sucul alan gözlemciliği yapıyor, canlı örnekleri toplayıp biyotop akvaryumlar kuruyorum. Birkaç yıldır uğramadığım bir gölde şu yakışıklılardan bir sürü yakaladım. Bu güneş levreği ülkemize ait değil ve istilacı bir tür. Hangi sivri zeka salıyor bunları?
Bulduğum yer Samandıra Aydos göleti, eskiden bu gölde bu balık yoktu ve çeşit çeşit balıklarla doluydu ama şu an çoğu yok olmuş veya oldukça azalmışlar. Bu balık o ekosisteme ait değil ve yerli türlere zarar veriyor. Burası kapalı havza, dışarıdan beslenmiyor ve bu balıkların insan eli ile salınmış olmasından başka ihtimal yok, bu Kuzey Amerika'ya ait bir tür.
Bu istilacı türlerin iç sularımıza kasıtlı olarak bırakıldığına inanıyorum artık, birkaç yıl önce de Amerikalı biri, bir baraja balık aşılarken yakalanmıştı. Bu balık pek yenmez, akvaryum hobicileri arasında da hiç popüler değildir, dolayısıyla hiç bir değeri yok. Değersiz olduğu gibi sulak alanlarımızın ekolojik dengesini de tehdit etmektedir. "Irmağının akışına ölürüm" dediğimiz yurdun toprağına, ormanına, suyuna sahip çıkmak zorundayız. Lütfen bunun gibi yabancı türleri yakaladığınız yere bile geri bırakmayın veya başka yere aşılamayın."
Emrah Ece, TamgaTürk'e istilacı tür güneş levreğiyle ilgili şu ifadelerde bulundu: "Güneş levreğine yalnızca Aydos Göleti'nde rastlamadım. Karasu Acarlar Longozunda da rastladım ve orası çok kıymetli bir yer koruma alanı kapsamında bulunmaktadır.""
