Dünya Uygur Kongresi (DUK), Tayland yetkililerine, Bangkok’taki bir gözaltı merkezinde 11 yıldır tutuklu bulunan 48 Uygur mültecinin Çin’e iadesini durdurmaları için çağrıda bulundu.
Söz konusu Uygurlar, 10 Ocak 2025 tarihinde insan hakları örgütleri ve diğer uluslararası kuruluşlara acil yardım talebinde bulunarak yardım mesajı gönderdi.
Yardım mesajı Tayland Kraliyet Hükümeti’nin olası iade planlarıyla ilgili iddiaların ardından geldi. Hükümet henüz resmi bir açıklama yapmamış olsa da, Taylandlı milletvekilleri ve bazı tutukluların yakınları bu acil tehdide dikkat çekerek uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırdı.
Dünya Uygur Kurultayı Başkanı Turgunjan Alawdun şu açıklamada bulundu:
“Tayland yetkilileri, bu Uygur mültecileri Çin’e geri göndermekten kaçınmalıdır. Çin’e iade edilmeleri halinde, uluslararası hukukun ihlali anlamına gelecek şekilde, kesinlikle en ağır insan hakları ihlallerine maruz kalacaklardır. Dünya liderlerini bu konuya acilen odaklanmaya davet ediyoruz.”
Gözaltındaki Uygur mülteciler tarafından gönderilen mektupta, 8 Ocak’ta kendilerinden Çin’e gönüllü dönüş belgesini imzalamalarının talep edildiği, ancak bunu reddettiklerinde gözaltı merkezi yetkilileri tarafından fotoğraflarının çekildiği belirtildi.
Soykırımcı Çin hükümeti, özellikle Uygur mülteciler konusunda Tayland'a yaptığı baskıyı artırıyor.
Mart 2014’ten bu yana, 48 Uygur erkek, Tayland’ın Bangkok şehrindeki Suan Phlu Göçmen Gözaltı Merkezi’nde (IDC) insanlık dışı koşullarda ve aşırı kalabalık koğuşlarda tutuluyor.
Tutuklu Uygurlar, 2014 yılında Doğu Türkistan’daki zulümden kaçarak Tayland üzerinden Türkiye’ye ulaşmaya çalışan 350 kişilik bir Uygur mülteci grubunun parçasıydı. Temmuz 2015’te, 173 Uygur kadın ve çocuk Türkiye’ye yerleştirilirken, en az 109 Uygur Çin’e geri gönderilmişti. Soykırımcı Çin hükümetine iade edilen Uygurların akıbeti halen bilinmiyor.
2014’ten bu yana, Tayland’daki göçmen gözaltı merkezlerinde ikisi çocuk olmak üzere beş Uygur, kötü koşullar nedeniyle hayatını kaybetti. Uygur mahkumlar, aşırı kalabalık ve hijyenik olmayan hücrelerde günün 24 saati kapalı tutuluyor. Yeterli gıda, fiziksel aktivite ve sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakılıyorlar.
2024 yılının Şubat ayında bağımsız Birleşmiş Milletler uzmanlarından oluşan bir grup, Tayland hükümetine bu kişilerin on yılı aşkın süredir keyfi olarak gözaltında tutulmasıyla ilgili endişelerini dile getiren bir ileti göndermiş ve aile ziyaretleri ile hukuki temsil hakkı konusunda bilgi talep etmişti.
Dünya Uygur Kurultayı, Uygur hareketi ve diğer Uygur örgütleri, yıllardır Tayland hükümetine, bu mültecilerin Çin’e iade edilmemesi yönünde çağrılar yapıyor ve uluslararası geri göndermeme ilkesinin ihlal edilmemesi gerektiğini vurguluyor.
Dünya Uygur Kurultayı, Uygur hareketi ve uluslararası toplumu, bu mültecilerin güvenliğini sağlamak ve iadelerini durdurmak için hem kamuoyu nezdinde hem de özel kanallar aracılığıyla harekete geçmeye çağırıyor. Ayrıca uluslararası insan hakları örgütlerini de benzer taleplerde bulunmaya davet ediliyor.
Editör: Semir Yapıcı