Yolsuzlukla mücadelede dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından olan ve 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), 1995’ten bu yana her yıl yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 2020 yılı sonuçlarını açıkladı.
180 ülke ve bölgede yapılan çalışma kamuda yapılan yolsuzlukları esas alarak 1 ile 100 arasında bir derecelendirme yoluna başvurarak bu ülke ve bölgeleri sıralandırıyor. Puanının yüksek olması, o ülkenin yolsuzluk açısından 'temiz' bir ülke olduğuna işaret ederken puanının düşük olması yolsuzluğun daha yaygın olduğunu gösteriyor.
Bütün dünyada yıl yıl dikkatle takip edilen ve ciddiyetle ele alınan bu araştırmanın 2020 yılı sonuçlarında ise Türk dünyasının bütün uzuvlarıyla sınıfta kaldığı görüldü. Büyük bir bölümü işgal altında olan Türk dünyasını temsil eden 7 bağımsız ülkeden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) dışarıda tutularak 6'sının incelemeye tabi tutulduğu çalışmada en yüksek puana sahip, yani en iyi durumdaki Türk devletinin Türkiye olduğu görülüyor.
Türkiye (40) - 86
40 puanla Burkina Faso, Trinidad ve Tobago gibi ülkelerle beraber 86. sırayı paylaşan Türkiye'nin 2019 verileriyle kıyaslandığında 1 puan kazandığı ve 5 sıra yükseldiği görülüyor. 2013 yılının ardından hızla düşüş yaşayan Türkiye, 2018 yılında ise 41 puanda ve 78. sırada yer alıyordu.
Kazakistan (38) - 94
SSCB'nin dağılmasıyla Rus işgalinden kurtulan Türk yurtlarından biri olan Kazakistan'da Nursultan Nazarbayev'in görevi bırakmasının ardından yolsuzluk algı endeksinde görülen iyileşme bu yıl da devam etti. 2019 yılında 34 puana sahip olan ve 113 sırada bulunan Kazakeli, 2020'de 38 puana ve 94. sıraya yükseldi. Kazakistan, 2018 senesinde ise 31 puan ile 124 sıradaydı.
Kırgızistan (31) - 124
2020 yılı içerisinde büyük bir ayaklanmanın çıktığı ve hükumetin devrildiği Kırgızistan'da Cumhurbaşkanlığı görevine 'yolsuzlukla mücadele' sözü veren Sadyr Japarov, büyük bir halk desteğiyle getirildi. Önceki yönetimin Japarov'a miras bıraktığı tablo ise bir enkazı andırıyor. 2018 yılında 29 puanla 132. sırada bulunan Kırgızeli, 2019 yılında 30 puana ve 126. sıraya yükselmişti. Kırgızistan, 2020'de ise bir puan daha yükselerek 124. sıraya tırmandı.
Azerbaycan (30) - 129
1993 yılında bir darbeyle iktidara gelen Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev tarafından uzun yıllardır yönetilen Azerbaycan, Türk dünyası içerisinde yolsuzlukla en çok özdeşleşen ülkelerin başında geliyor. Aliyev'in eşi Mehriban Aliyeva'nın ailesi Paşayevlerin yüksek nüfuza sahip olduğu ülke, 2020 yılı listesinde Rusya ve Kenya gibi yolsuzluğun normalleştiği ülkelerle eşdeğer olarak 30 puanla 129. sırayı paylaşıyor. Azerbaycan, 2019 yılında da 30 puanda ancak 3 sıra ileride bulunuyordu. 2018'de ise 25 puana sahip olan Kuzey Azerbaycan, 162. sıradaydı.
Özbekistan (26) - 146
Köklü tarihiyle Türkistan'ın kültür beşiği konumundaki Özbekistan, 2018 yılında 23 puanla 160. sırada bulunurken 2019 yılında 25 puanla 153. sıraya yükselmişti. Özbekistan, 2020'de ise bir puan daha yükselere 146. sıraya çıkmış oldu.
Türkmenistan (19) - 165
Türk dünyasının tartışmasız en kapalı ülkesi konumundaki Türkmenistan, demokrasi endeksi sıralamalarında olduğu gibi yolsuzluk endeksi algı listesinde de sadece Türk dünyasının değil, bütün dünyanın dibine yerleşmeyi başardı. Burundi, Kongo gibi ülkelerle aynı puana sahip olan Türkmenistan, 19 puanla 180 ülke arasında 165. sıraya yerleşti. Türkmen diyarı 2018 yılında 20 puandayken 2019 yılında 19 puana ve 165. sıraya gerilemişti.
