Rusya Denklemden Çıkıyor Mu? Türkistan'da Yeni Dönem
Rusya'nın Ukrayna'yı yasadışı işgal girişiminden bu yana Kremlin ile ilişkilerinde yeni bir denge bulmak isteyen Türk devletlerinin Moskova'ya karşı tutumları son dönemde dalgalı şekilde seyrediyor.
Eli kanlı Rus diktatörü Vladimir Putin; Rusya, Kazakistan ve Özbekistan'ın katılımıyla diğer ülkelere yapılan enerji sevkiyatlarını desteklemek için üçlü bir ittifak kurulmasını önermişti. 28 Kasım'da Kazakistan diktatörü Tokayev ile görüşen İşgalci Rusya’nın Başbakanı Mişustin, Putin'in teklifini Kazak tarafına iletti. Yapılan görüşme sonrasında iki ülke arasında gaz sektörü de dahil olmak üzere tüm işbirliği konularının üzerinde anlaşmaya varılacağına dair güven dile getirildi. Putin'in Özbekistan Devlet Başkanı Mirziyoyev'i aramak istediğini de belirten Tokayev, bu konuların müzakere edilmesi gerektiğini ve istenilen sonuçlara ulaşmak için yoğun bir şekilde çalışılması gerektiğini belirtti.
Kazakistan Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada Kazakistan ve Rusya cumhurbaşkanları arasında Kremlin'de yapılan müzakerelerin Rus gazının Kazakistan ve Özbekistan toprakları üzerinden taşınmasına yönelik eylemleri koordine etmek amacıyla bir 'üçlü gaz birliği' oluşturulmasının tartışıldığını söyledi.
Bu "üçlü ittifak" haberlerinin sosyal medyada paylaşılmasıyla Kazakistan ve Özbekistan'da pek çok insan hükümete böyle bir ittifakı kabul etmemesi çağrısında bulundu. Özellikle muhalif kanatta yer alan Kazakistan ve Özbekistan vatandaşları bu ittifak fikrinin Rus tarafının tuzağı olduğunu ve Batı'yla ekonomik ilişki kurmakta zorlanan Rusların Çin de dahil olmak üzere Asya ülkelerine sevkiyat yapmak için kendi topraklarını kullanmak istediğini dile getirdi.
İşgalci Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaştan bu yana Rusya'ya karşı bir yandan mesafeli tavır takınan Türk Devletleri, bir diğer yandan ilişkilerini bozmamak konusunda çaba göstermeye devam ediyor. Türk Devletleri Teşkilatı'nın etkisinin tartışıldığı şu günlerde yeni bir platformda diyalog imkânı bulan Türk Devletlerinin birbirleriyle kurduğu ilişki de bölgenin yeniden yapılanması ve geleceği açısından önem arzediyor.
Perestroyka'dan bu yana devam eden ve geçtiğimiz günlerde Kırgızistan ve Özbekistan arasında imzalanan anlaşmayla son bulan sınır problemleri de Türk Devletlerinin birbirleriyle kurduğu ilişkinin son günlerde geliştiğini gösteren örneklerden biri. Kimileri bu anlaşmayı Özbekistan'ın müttefik kazanması açısından verilen bir ödül olarak değerlendirse de iki ülkenin Rus etkisi altında kalmadan birbirleriyle anlaşabilmesi oldukça değerli.
PEKİ TÜRKİYE'NİN BU DENKLEMDE ÖNEMİ NE?
İşgalci Rusya'nın zayıflaması doğrultusunda ekonomilerini çeşitlendirmek isteyen ve yeni kuşakların Rus etkisinden uzaklaşması sonucunda milli hareketlerin güç kazandığı Türkistan coğrafyasında Türkiye'nin önemli bir partner olarak görüldüğü görüşü aşikar.
Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve hatta Türkmenistan'ın Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde özellikle ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi ve buna bağlı olarak ulaşım koridorlarının arttırılması için yapmış olduğu anlaşmalar neticesinde geçtiğimiz günlerde İzmir'den çıkan bir yük treni Özbekistan'a ulaşmıştı. Sovyet baskısı sonucunda uzun yıllar birbirinden ayrı kalan Türkiye ve Türkistan'ın bugünlerde yakınlaşmasından rahatsız olan ve zaman zaman düşmanlık kompleksiyle bu ilişkileri baltamaya çalışan Rus tarafının önümüzdeki günlerde göstereceği reaksiyon ise merak konusu.