Birleşik Krallık Yönetiminin Ukrayna Raporu
Ukrayna ile Rusya arasında gerginlik ve savaş ihtimali, 2014 senesinden bu yana en yüksek noktaya ulaştı. Kimileri savaşın olma olasılığını çok düşük değerlendirse de devletler aynı fikirde değil. Bu yüzden de batılı devletler (başta Birleşik Krallık ve ABD), Ukrayna’ya çeşitli askeri yardımlar göndermekte. Bu yardımların olası bir savaşta ne kadar etkili olacağı da tartışılmakta. Bu tür tartışmalar tüm hararetiyle sürerken Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı yeni bir yazı yayımladı. Bir rapor olarak da ele alabileceğimiz bu yazı, kısa sürede gündeme oturdu.
Dışişleri Bakanlığının yazısına göre Rusya, ilk olarak Ukrayna’da Zelenskiy yönetimini devirerek birer kukla yönetim tesis edecek. 2004 (Turuncu Devrim) ve 2014 (Maydan Çatışmaları) devrimleri ve ardından gelen işgallerle (Kırım’ın ilhakı ve Donbas’ın işgali) Ukrayna yönetimindeki nüfuzunu tamamen kaybeden Rusya, bu hamleyle ülkeyi yeniden tesiri altına almayı amaçlıyor. Yazıya göre eğer bu plan işe yaramazsa, daha ağır bir senaryo olan işgal gerçekleştirilecek. Raporda en dikkat çeken ama Türk kamuoyunun gözden kaçırdığı bir detay var. Dışişleri Bakanlığı yazıda Rusya’nın, Ukrayna’da tesis etmek istediği kukla yönetiminin başına Yevheniy Murayev isimli birini getirmek istediğini yazıyor. Adını neredeyse hiç bilmediğimiz ve Ukrayna siyaseti ile ilgilenmemiş birisinin muhtemelen hiç duymadığı bu ismi önümüzdeki dönemlerde sıkça duyabiliriz. Peki Yevheniy Murayev kimdir?
Dışişleri Bakanlığının yazısına göre Rusya, ilk olarak Ukrayna’da Zelenskiy yönetimini devirerek birer kukla yönetim tesis edecek. 2004 (Turuncu Devrim) ve 2014 (Maydan Çatışmaları) devrimleri ve ardından gelen işgallerle (Kırım’ın ilhakı ve Donbas’ın işgali) Ukrayna yönetimindeki nüfuzunu tamamen kaybeden Rusya, bu hamleyle ülkeyi yeniden tesiri altına almayı amaçlıyor. Yazıya göre eğer bu plan işe yaramazsa, daha ağır bir senaryo olan işgal gerçekleştirilecek. Raporda en dikkat çeken ama Türk kamuoyunun gözden kaçırdığı bir detay var. Dışişleri Bakanlığı yazıda Rusya’nın, Ukrayna’da tesis etmek istediği kukla yönetiminin başına Yevheniy Murayev isimli birini getirmek istediğini yazıyor. Adını neredeyse hiç bilmediğimiz ve Ukrayna siyaseti ile ilgilenmemiş birisinin muhtemelen hiç duymadığı bu ismi önümüzdeki dönemlerde sıkça duyabiliriz. Peki Yevheniy Murayev kimdir?
Yevheniy Murayev Kimdir?
Birleşik Krallık’ın “Olası kukla yönetiminin lideri” olarak gösterdiği Yevheniy Murayev, 45 yaşında ve Harkov doğumlu. Siyasi düşünceleri Rusofili ve batı karşıtlığı üzerine kurulu olan Yevheniy, siyasi görüşünde babasını “takip ediyor”. Babası Volodimir Murayev, Rusya’yı destekleyen yayınlar yapan “Naş TV”in sahibi. Kanalın asıl kurucusu ise raporun “baş kahramanı” Yevheniy. Onun diğer yayın organı olan “NewsOne”, provokatif yayınları nedeniyle Ukrayna’da yasaklandı.
Yevheniy Murayev’in siyaset hayatı, memleketi Harkov’da başlamıştır. Ukrayna’nın Rus destekli kukla lideri olan ve 2014 senesinde ülkeden kaçan Viktor Yanukoviç’in partisi “Bölgeler Partisi” (Партія регіонів) üyesi olmuş Murayev, daha sonra benzer siyasi düşüncelere sahip “Muhalefet Bloku” (Опозиційний блок) ve “Hayat İçin” (За життя) partilerinde de çeşitli görevler almıştır. Rusya’yı ve Batı karşıtlığını savunan “Muhalefet Bloğu”, 2019 senesinde kapatıldı. Kapanan blokun bazı üyeleri “Hayat İçin” partisine geçti (Bu geçişten sonra “Hayat İçin” partisinin ismi revize edilerek “Muhalefet Bloku – Hayat İçin” adını aldı); bazı üyeler ise “Muhalefet Bloku – Barış ve Gelişim” (Опозиційний блок — Партія миру та розвитку) isimli yeni partiler ittifakı kurdu. Ukrayna siyasetinin Rusyacı kanadında bu tür değişimler yaşanırken Murayev, “Hayat İçin” partisinden istifa ederek kendi partisini kurdu. “Bizim” (НАШI) isimli yeni parti, 2019 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde parti kurucusu Yevheniy Murayev’i aday olarak gösterdi. Lakin Murayev seçimlere kısa bir süre kala adaylıktan çekildi ve Oleksandr Vilkul’u desteklediğini açıkladı. Bu desteğin ardından “Bizim” partisi, “Muhalefet Bloku – Barış ve Gelişim” ittifakına dahil oldu. İttifak parlamento seçimlerinde 3,23% alarak barajın altında kaldı. “Bizim” partisi 2020 senesinde bölgesel seçimlere odaklandı ve yerel ittifaklara katıldı. İttifaklar bazı şehirlerde (Odessa vilayetinin Yujne şehri gibi) önemli başarılar elde ettiler. Partinin Muhalefet Bloğu’na katılmasından sonra Murayev, ön plana çıkarak blok yönetimine geldi. Onun hem Ukrayna, hem de Rusya ile ilgili düşünceleri, Ukrayna’daki Rusyacı kesimlerce genel olarak kabul görülüyor ve bu yüzden de blok liderliği tartışılmıyor. Peki Murayev’in son olaylara tepkileri nasıl?
Yevheniy Murayev’in siyaset hayatı, memleketi Harkov’da başlamıştır. Ukrayna’nın Rus destekli kukla lideri olan ve 2014 senesinde ülkeden kaçan Viktor Yanukoviç’in partisi “Bölgeler Partisi” (Партія регіонів) üyesi olmuş Murayev, daha sonra benzer siyasi düşüncelere sahip “Muhalefet Bloku” (Опозиційний блок) ve “Hayat İçin” (За життя) partilerinde de çeşitli görevler almıştır. Rusya’yı ve Batı karşıtlığını savunan “Muhalefet Bloğu”, 2019 senesinde kapatıldı. Kapanan blokun bazı üyeleri “Hayat İçin” partisine geçti (Bu geçişten sonra “Hayat İçin” partisinin ismi revize edilerek “Muhalefet Bloku – Hayat İçin” adını aldı); bazı üyeler ise “Muhalefet Bloku – Barış ve Gelişim” (Опозиційний блок — Партія миру та розвитку) isimli yeni partiler ittifakı kurdu. Ukrayna siyasetinin Rusyacı kanadında bu tür değişimler yaşanırken Murayev, “Hayat İçin” partisinden istifa ederek kendi partisini kurdu. “Bizim” (НАШI) isimli yeni parti, 2019 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde parti kurucusu Yevheniy Murayev’i aday olarak gösterdi. Lakin Murayev seçimlere kısa bir süre kala adaylıktan çekildi ve Oleksandr Vilkul’u desteklediğini açıkladı. Bu desteğin ardından “Bizim” partisi, “Muhalefet Bloku – Barış ve Gelişim” ittifakına dahil oldu. İttifak parlamento seçimlerinde 3,23% alarak barajın altında kaldı. “Bizim” partisi 2020 senesinde bölgesel seçimlere odaklandı ve yerel ittifaklara katıldı. İttifaklar bazı şehirlerde (Odessa vilayetinin Yujne şehri gibi) önemli başarılar elde ettiler. Partinin Muhalefet Bloğu’na katılmasından sonra Murayev, ön plana çıkarak blok yönetimine geldi. Onun hem Ukrayna, hem de Rusya ile ilgili düşünceleri, Ukrayna’daki Rusyacı kesimlerce genel olarak kabul görülüyor ve bu yüzden de blok liderliği tartışılmıyor. Peki Murayev’in son olaylara tepkileri nasıl?
Yevheniy Murayev’in Ukrayna’daki Gelişmelere Tepkisi
Devrimden sonra Rusya’nın Kırım yarımadasını işgal etmesi ve ardından Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki “ayrılıkçıları” desteklemesi, Ukrayna toplumunda haklı olarak nefretle karşılandı. Yaşananlar Ukrayna’nın batı ile yakınlaşmasını sağlarken, ülkede milliyetçilik ve Rus karşıtlığı yükseldi. Savaş zamanı ülkedeki Rusofili kısmen zayıflasa da Yevheniy Murayev gibi siyasetçiler kendi düşüncelerinden vazgeçmediler.
Yevheniy Murayev son 10 yılda yaşanan gelişmeleri tam da Kremlin’in diliyle yorumluyor. 2014 Maydan Çatışmaları ve ardından Yanukoviç’in devrilmesini “Batılı Dış Güçlerin Darbesi” olarak nitelendiren Murayev, Kırım’ın işgal edilmesi konusunda da Rusya’yı destekliyor. Murayev’e göre Kırım’ın Rusya tarafından ilhakı tüm Dünya tarafından tanınıyor ve bu ilhak, Ukrayna hükümeti için de yeni fırsatlar doğuruyor. Devletin yönetimine talip olan Murayev, ne gariptir ki ülkedeki ayrılıkçıları devlete karşı savunuyor. Ukrayna ile ayrılıkçılar arasında yaşanmış Mariupol Savaşı’nda (Savaşı Ukrayna ordusu kazanmıştı) ABD’li özel askeri şirketler olan “Greystone” ve “Blackwater”in savaşa müdahale ettiğini söyleyen Murayev, dolaylı olarak Rus destekli ayrılıkçıları savunuyor.
Yevheniy Murayev son 10 yılda yaşanan gelişmeleri tam da Kremlin’in diliyle yorumluyor. 2014 Maydan Çatışmaları ve ardından Yanukoviç’in devrilmesini “Batılı Dış Güçlerin Darbesi” olarak nitelendiren Murayev, Kırım’ın işgal edilmesi konusunda da Rusya’yı destekliyor. Murayev’e göre Kırım’ın Rusya tarafından ilhakı tüm Dünya tarafından tanınıyor ve bu ilhak, Ukrayna hükümeti için de yeni fırsatlar doğuruyor. Devletin yönetimine talip olan Murayev, ne gariptir ki ülkedeki ayrılıkçıları devlete karşı savunuyor. Ukrayna ile ayrılıkçılar arasında yaşanmış Mariupol Savaşı’nda (Savaşı Ukrayna ordusu kazanmıştı) ABD’li özel askeri şirketler olan “Greystone” ve “Blackwater”in savaşa müdahale ettiğini söyleyen Murayev, dolaylı olarak Rus destekli ayrılıkçıları savunuyor.
Murayev Yeni Yanukoviç Olacak mı?
Yaşanan bunca savaş, gelişme ve değişimden sonra normal şartlarda bu tür düşüncelere sahip birisinin Ukrayna yönetimine demokratik yollarla gelmesine ihtimal veremeyiz. Bu durumda işgal senaryosu, tam da Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı’nın açıkladığı şekilde olabilir. Rusya binlerce askerini ölüme göndererek ve onlarca milyar dolar harcayarak Dünya siyasi haritasını değiştirmek yerine yönetimi devirerek bölgeyi eski haline getirebilir. Peki böyle bir senaryoya Yevheniy Murayev uyuyor mu? Buna kısa cevabımız “Evet”. Aileden gelen Rusya yanlısı tutum, siyaset hayatında (savaşlara rağmen) Rusya’ya tam sadakat ve ardından gelen blok liderliği, Murayev’i kukla yönetim için bir numaralı aday yapıyor. Murayev’in son dönemdeki iddialı açıklamaları ve tanıtımları, bir noktada bu iddiayı sağlamlaştırıyor. Murayev yeni “Ülke Formulü”(1) tanıtarak Ukrayna’nın “kendi yönetimlerinde her alanda nasıl bir politika izleyeceğini” anlattı. Bu tür bir tanıtım her ülkenin muhalefet liderinin yapabileceği türden bir şey. Lakin Murayev’in bu projeyi Ukrayna ve Rusya ilişkilerinin gerginleştiği bir dönemde tanıtması, akıllara farklı soruları getiriyor. Savaş ihtimalinin en yüksek noktada olduğu bu dönemde Murayev, birer “lider” profili oluşturarak Rusya için vazgeçilmez olmayı ve bunun sayesinde Ukrayna yönetimini ele geçirmeyi hedefliyor olabilir. Birleşik Krallık raporu da bu olasılığı doğrular nitelikte.
Rusya’nın bu planı, aslında ölü doğmuş bir plan. Çünkü Ukrayna’da çok sayıda milliyetçi ve Avrupa destekçisi insan var. Bu insanlar Rusya destekli kukla yönetimi kabul etmeyerek karşı çıkacaklardır. Halk savaşların acısını yaşadığı için bu karşı çıkış “Turuncu Devrim”deki gibi sivil değil, Maydan Çatışmaları’ndaki gibi kanlı olacaktır. Bu olası isyan ve çatışmaların Rusya’nın Yevheniy Murayev ile ilgili planlarını başarısız yapması muhtemel. Lakin bu başarısızlık, Rusya’yı “işgalci” konumundan kurtarabilir. Eğer Rusya Ukrayna’da Zelenski yönetimini devirerek kukla yönetimini tesis ederse, planlarını Ukrayna devleti yönetimi üzerinden gerçekleştireceği için yapacakları meşruluk kazanacak. Kukla Ukrayna yönetimi Kırım’ı Rusya toprağı olarak tanırsa, işgal meşrulaşacak; Donetsk ve Luhansk’a “Novorosiya” adıyla özerklik verirse, Rusya’nın işgalci planları meşrulaşacak; Ukrayna tüm batı işbirliklerinden çekilirse, bu kararı Ukrayna yönetimi verdiği için hiçbir gayrimeşru esası olmayacak. Rusya iktidarın değişmesinden sonra yaşanacak iç kargaşadan faydalanarak oradaki Rus toplumunun güvenliğini esas getirerek veya kukla yönetimin olası davetine esaslanarak Ukrayna topraklarını “daha yasal zeminde” işgal edebilir. Tehlikeli bir sürece giren Ukrayna ve Volodimir Zelenskiy yönetimi, dıştan gelebilecek tehlikeler kadar içten gelebilecek darbe ve saldırılara karşı da dikkatli olmalı. Aksi durumda yukarıda yazan ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı’nın açıkladığı senaryonun gerçekleşmesi gayet olası.
1: Е ВГЕНИЙ МУРАЕВ - "ФОРМУЛА СТРАНЫ" по спасению Украины! НАШ - YouTube
Rusya’nın bu planı, aslında ölü doğmuş bir plan. Çünkü Ukrayna’da çok sayıda milliyetçi ve Avrupa destekçisi insan var. Bu insanlar Rusya destekli kukla yönetimi kabul etmeyerek karşı çıkacaklardır. Halk savaşların acısını yaşadığı için bu karşı çıkış “Turuncu Devrim”deki gibi sivil değil, Maydan Çatışmaları’ndaki gibi kanlı olacaktır. Bu olası isyan ve çatışmaların Rusya’nın Yevheniy Murayev ile ilgili planlarını başarısız yapması muhtemel. Lakin bu başarısızlık, Rusya’yı “işgalci” konumundan kurtarabilir. Eğer Rusya Ukrayna’da Zelenski yönetimini devirerek kukla yönetimini tesis ederse, planlarını Ukrayna devleti yönetimi üzerinden gerçekleştireceği için yapacakları meşruluk kazanacak. Kukla Ukrayna yönetimi Kırım’ı Rusya toprağı olarak tanırsa, işgal meşrulaşacak; Donetsk ve Luhansk’a “Novorosiya” adıyla özerklik verirse, Rusya’nın işgalci planları meşrulaşacak; Ukrayna tüm batı işbirliklerinden çekilirse, bu kararı Ukrayna yönetimi verdiği için hiçbir gayrimeşru esası olmayacak. Rusya iktidarın değişmesinden sonra yaşanacak iç kargaşadan faydalanarak oradaki Rus toplumunun güvenliğini esas getirerek veya kukla yönetimin olası davetine esaslanarak Ukrayna topraklarını “daha yasal zeminde” işgal edebilir. Tehlikeli bir sürece giren Ukrayna ve Volodimir Zelenskiy yönetimi, dıştan gelebilecek tehlikeler kadar içten gelebilecek darbe ve saldırılara karşı da dikkatli olmalı. Aksi durumda yukarıda yazan ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı’nın açıkladığı senaryonun gerçekleşmesi gayet olası.
1: Е ВГЕНИЙ МУРАЕВ - "ФОРМУЛА СТРАНЫ" по спасению Украины! НАШ - YouTube