Konum | Ülke | Puan | Küresel Konum | Gözaltına alınan gazeteci (2024) |
1 | Kuzey Kıbrıs | 56.72 | 90 | 1 |
2 | Kırgızistan | 49.11 | 120 | 18 |
3 | Kazakistan | 41.11 | 142 | 0 |
4 | Özbekistan | 37.27 | 148 | 4 |
5 | Türkiye | 31.6 | 158 | 11 |
6 | Azerbaycan | 27.99 | 164 | 15 |
7 | Türkmenistan | 22.01 | 175 | 2 |
Geçtiğimiz 3 Mayıs günü Birleşmiş Milletler’in 1993 yılında aldığı karar ile Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak anılmaktadır. Basın özgürlüğü Türkiye Cumhuriyeti’nin anayasası ile de güvence altına alınmış bir haktır. Özgür ve güçlü bir basın, halkı Dünyada ve ülkede yaşananlar hakkında bilinçlendirir, siyasetçiler ile toplum arasında iletişimi sağlar, yöneticilerin halktan gelen tepkileri ve yaptıkları yanlışları görmelerini sağlar. Basının güçlü olmadığı yerlerde halkın ve siyasetçinin arası açılır, politikacılar halktan uzaklaşır.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RFS) 2024’ün ilk 5 ayına kadar olan basın özgürlüğü istatistiklerini yayınladı. 2024 puanlamasında Türk Devletleri’nin tamamında 2023 yılına oranla bir düşüş var. Bu düşüş sadece Türk Devletleri için geçerli değil, haritaya bakıldığında özgür basın dünyada sadece Kuzey Avrupa’da varmış gibi görünüyor.
2022 yılında 72. sırada olan Kırgızistan bugün 120. sıraya gerilediyse, 2005 yılında 98. sırada olan Türkiye bugün 158. sıraya gerilediyse, içlerinde en iyi durumda olan Kuzey Kıbrıs bile 2009 yılında 51. sırayla neredeyse ilk 50’ye giriyorken bugün 90. sıraya düştüyse Türk Devletleri Teşkilatı’nın basın özgürlükleri konusunda bir şeyler yapması gerekir. 180 ülke arasında 175. gelen Türkmenistan ve 164. sırada olan Azerbaycan için yorum bile yapmayacağım.
Türkiye’de ortaya çıkan her skandal fotoğrafa; iktidarın, yandaşlarının ve yarattıkları zengin kitlenin haberlerine “zararlı içerik” ve “dezenformasyon” denilerek erişim engeli getirilsin, devletin bütçesi ile alınmış haber kanallarında yapılan yalan haberlerle gerçekler gizlene dursun. Avrupa özgür ve eleştirel basın sayesinde yükselmektedir ve böyle giderse yükselmeye de devam edecektir.
Bu yazımı TamgaTürk’ün her erişim engeli bildirgesinin son cümlelerini oluşturan Namık Kemal’in Hürriyet Kasidesi’nden bir beyiti ile bitiriyorum.
Ne mümkün zulm ile, bidad ile imha-yı hürriyet
Çalış idraki kaldır muktedirsen ademiyetten!
Diğer Türk cumhuriyetlerinden bile gerideyiz.
Türk dünyası olarak nasıl bir gerileme içerisinde olduğumuzu iyi özetlemiş.