Hülagü'nün İntikamı ve "Pseudo" Türkçülük

Sosyal Medyada Gelişen Türkçülük

Türk solu için yıllardır dile getirilen ve artık komedi malzemesi hâline gelen bir realite vardır, solun kendi içinde fraksiyonlara bölünmesi ve bu sebeple başarısız oluşu. Ben solun Türkiye'deki başarısızlığının bu sebepten olduğunu düşünmüyorum ama bu düşüncemi gerekirse başka bir yazıda izah ederim. İşte tıpkı sol gibi bugün Türk milliyetçiliği de kendi içinde fraksiyonlara bölünmüş durumda. Türk-İslâm sentezi, Şamanist Türkçülük, seküler Türkçülük aklıma ilk gelenler.  Bunun tarihî ve parti siyasetinden kaynaklanan pek çok sebepleri var, buna da girmek istemiyorum ancak yakın dönemde başta Facebook olmak üzere sosyal medya mecrasında büyümüş ve geniş kitlelere ulaşmış, genellikle okuma kültürü zayıf veya tek yönlü kurgu eserleri okumuş heyecanlı genç bir nesil ve onların arasında gelişen bir pseudo Türkçülük ortaya çıktı. Vatan sevgilerine, temiz kalpli oluşlarına diyecek sözüm yok ancak bahsettiğim kitlenin Türkçülükteki en büyük motivasyonu Arap düşmanlığı ve bu düşmanlığı besleyen her türlü argümanı desteklemeye hazırlar. Bir millete mensup bir insan herhangi bir milletin kültürünü sevmeyebilir, bununla da bir problemim yok ancak tarihî hakikatleri eğip bükerek nefret pompalamak bana göre çok yanlış. Bu yazıda bence Türkçülüğe zarar veren bir çarpıtma ve yanlış mantık yürütme üzerinde duracağım.

Hülagü'nün Türkçü Olduğu Algısı

Ortaçağ tarihi meraklıları bilir ki bu dönemin en dikkat çekici olayı Moğolların Doğu'da ve Batı'daki fetihleri ve askerî açıdan müthiş zaferleriydi. Bunlardan biri de Cengiz Han'ın torunu Hülagü Han'ın 1258'deki Bağdat Fethi'dir. Moğollar bu savaşta, tarihin önemli devletlerinden olup ancak artık o tarihte siyasî ve askerî gücü tükenmiş olan Abbasîler'i tamamen çökertip halifelerini atlara çiğneterek öldürmüşlerdi. İşte bu hadise yukarıda bahsettiğim pseudo Türkçü zümre tarafından şöyle anlatılıyor: "Zalim Emevî Kuteybe'nin Talkan ve Curcan katliamlarının intikamını almak isteyen Hülagü Han, 'Türkleri öldürmek sevaptır' diye fetva veren Abbasî Halifesi'ni önce dansöz kıyafeti giydirip sonra atlara çiğneterek öldüren büyük Türk komutanıdır."

İnsanlar hatalı bilgi barındıran cümle kurabilir, işim gereği ben de çok hatalı bilgi okudum veya kendim ders anlatırken fark etmeden hatalı bilgiler vermişimdir hatta yüksek lisans tezimdeki birkaç hatayı sonradan kendim tespit ettim ancak ben ömrümde bu kadar hatalı bilginin ve bu denli yanlış mantık yürütmenin bir arada olduğu başka ifade görmedim.

Göktürkler'in Kuteybe'den Korktuğunu Sanan Türkçülük

Kuteybe'nin Maveraünnehr Seferi (710) büyük Göktürk kağanı Kapgan Kağan zamanında düzenlenmişti. İddia edildiği gibi Kuteybe, Göktürkler'den 80-100 bin kişiyi öldürdüyse Göktürk Kağanlığı o esnada ne işle meşguldü? Bahsi geçen katliamın ikinci aşaması da Kuteybe 715'te öldükten sonra Bilge Kağan devrinin ilk yıllarına (717) rastlar. Orhun Yazıtları'nda ufak çatışmalardan dahi bahseden, sevk ettiği orduları anlatan Bilge Kağan bütün bu olanlara karşı neden suspustur? Yoksa Hülagü hayranı kitle büyük savaşçı Göktürkler'in Kuteybe'ye karşı sinip oturduklarını mı düşünüyor? Kuteybe, Ortaçağ için gayet yüksek bir sayı olan 100 bin kişiyi keserken en parlak devrini yaşayan İkinci Göktürkler'in buna karşı kılını kıpırdatmadığını düşünmek Türkçülüğün neresinde var?

Türkleri Kuteybe Müslüman Etmişmiş

Konunun esas mühim tarafı, Kuteybe'nin ve ardıllarının bahsi geçen katliamı uyguladıkları kitlenin Türk oldukları çok düşük bir ihtimal. 8. yüzyıl başında Türkler henüz o bölgede az bir varlık gösteriyorlar ve orada İranî kavimler yoğun. Katliam iddialarının kaynağı olarak işaret edilen Taberî Tarihi'nde bölge halkına "Sağd/Sığd" yani Soğd denildiği, tüccarlıkla zengin oldukları ve şehirlerini korumak için Türk askerlerinden faydalandıkları görülmektedir. Yine Kuteybe Kâşgar'a vardığında burada Çinlilerle savaşıyor çünkü o tarihlerde Türkler daha kuzeyde yaşıyorlar. Buna rağmen burada 100 bin Türk'ün katledildiğini iddia eden aynı kitle, Türklerin bu katliam "yüzünden" Müslüman olduklarını da iddia ediyor ancak Emevîler'in böyle bir çabası olmamış, zaten Arap olmayanları hakikî Müslüman görmemişler. Taberî'de de bölgenin haraca bağlandığı yazıyor; Müslüman olsalar nasıl haraca bağlanacaklar? Türkler inanç bakımından 8. yüzyılda Tanrıcılık'tan (veya Şamanizm) sonra İslâmiyet'e geçmediler, aksine bu yüzyılın ortalarında merkezdekiler Budizm, daha sonra da Maniheizm dinlerini benimsediler, çevredekiler ise Şamanist olarak kaldılar. Batı kanadında ise Hazarlar Musevîliği tercih ettiler. Türkler ancak 10. yüzyıl ortasında geniş kitleler hâlinde Müslüman olmaya başladılar ve bu süreç 11-12. yüzyıllara yayıldı. İkincisi, Kuteybe bu kadar nüfusu katlettiyse kimi Müslüman etti? Bu rivayete göre ortada canlı insan kalmamış ki. Ortaçağ şehirlerinin nüfusları günümüzdeki gibi milyonlarla değil ancak 10-20 bin, en büyükleri ise belki 100 bin ile ifade ediliyordu. Talkan ve Curcan'ın nüfusu neymiş ki 100 bin kişi katledildikten sonra bir de Türklerin genelini oluşturacak kadar Müslüman olan nüfus kalmış? O zaman Bilge Kağan niye Müslüman değil, Bögü Kağan niye Müslüman değil?  Sonra Hülagü hayranları acaba Türklerin Emevî Araplardan korkup Müslüman olduklarını iddia etmiş olmuyorlar mı? O zaman hep övünülen muhteşem savaşçı Türklük nerede kaldı? O tarihlerde Bizans'a, Çin'e, İran'ın çesitli şehir devletlerine sonrasında Abbasîler'e paralı askerlik eden, savaşçılıklarıyla bilinen Türkler, Emevîler'in karşısına ordu bile çıkaramamış öyle mi?

Abbasîler, Emevîler'i Tarihten Silen Hanedandı

Hazır değinmişken, Kuteybe bin Müslim, Emevî kumandanıydı ve Emevîler'in tarihteki en büyük düşmanı Abbasîler'di. Abbasî ailesi başta Horasan olmak üzere özellikle İranî kavimleri yanlarına çekerek 750-51'de Emevîler'i geri dönmemek üzere tarih sahnesinden sildiler. Hâl böyleyken Emevîler'den intikam almak isteyen birisi (Hülagü) neden onların en büyük düşmanını öldürmeye çalışsın? İddia edildiği gibi eğer yüz bin Türk'ü öldüren Emevîler ise Abbasîler zaten bunların kökünü kurutmuş; hem de Arap olmayan Müslüman kavimlerin desteğiyle. O zaman ancak Abbasîler'e teşekkür etmek gerekir.

Abbasîler ve Türkler İyi İlişkiler Kurdular

Abbasîler'in Türklerle münasebetine gelecek olarak olursak, zaman zaman Türklerle aralarında siyasî gerilimler olmakla beraber askerî anlamda Türklerle çok iyi ve yakın ilişkileri olmuştu. Talas Savaşı'nda Türkistan'ın içlerine kadar gelen Çinlileri bu bölgeden Türklerin de desteğiyle söküp atmışlardı. Sonrasında zenginledikleri dönemde ordularını Türklerden kurmaya başlamışlar ve her daim Türklerin savaşçılığına güvenmişler, Türkleri öven eserler kaleme almışlar. Farklı kavimlerle evlenmesinler, farklı kültürlerle savaşçılıkları zedelenmesin diye sırf Türklerin yaşaması için Samarra şehrini kurmuşlar. Sonrasında Tuğrul Bey zamanında siyasî ve askerî bakımdan Selçuklular'ın himâyesi altına girmişler, Selçuklu Hanedanı ile akrabalık ilişkileri kurmuşlar. Yani ordusu Türklerden oluşan, Türk hanedanla yakın akrabalık ilişkileri kuran bir geleneğin içinden gelen halife neden Türklerin öldürülmesi için fetva versin? Peki bu fetvanın bir belgesi var mı? Yok.

Hülagü En Büyük Türk Katillerindendir

Hülagü ve Türklük bahsine gelecek olursak, bugün artık ispatlarıyla ortadadır ki Moğollar Türk değildir, köken olarak akraba kavim de değildir. Ancak Türkler ve Moğollar aynı coğrafyada yaşamış, kültürel olarak birbirlerini beslemiş iki kavimdir. Hülagü'nün ordusunda Türkler olduğu gibi, Moğolların savaştığı Harzemşahlar, Selçuklular ve Memlûkler de Türk'tür. Güya Türklerin öldürülmesiyle ilgili fetva verilmesine kızan Hülagü niye Memlûkler üzerine sefere çıkmıştır? Nitekim Hülagü'nün yakıp yıktığı Bağdat'ı savunan Aybek ve Karasungur adlı kumandanlar ve orduları Türk'tür. Hani mevzu Türk öldürmekse Kuteybe bu konuda Hülagü'nün eline su dökemez.

Temelsiz Bir Türkçülük Yıkılacaktır

Başta söylediğim gibi bir insan çeşitli sebeplerle herhangi bir milleti sevmeyebilir, beni ilgilendirmez, normal de karşılarım. Bir insanın hangi dine inandığı ise kimseyi ilgilendirmez; benim gözümde Müslüman Türk'le Şamanist Türk'ün, Budist Türk'ün veya Ateist Türk'ün hiçbir farkı yoktur. Ancak yalanlar, tarihî çarpıtmalar ve mantıksızlık üzerine kurulan bir Türkçülük şubesi yıkılmaya mahkumdur. Beyit:

Türkçülük mülkünü yıktın Hülagü Han mısın cahil
Aman tarihi çarptın akla ziyan mısın cahil

Kaynaklar

Hakkı Dursun Yıldız; Abbasîler, TDV İslâm Ansiklopedisi.
Tarih-i Tâberî, Sağlam Yayınevi, cilt 4, sayfa 235-295.
Ebu Osman el-Cahiz; Türklerin Faziletleri, Yeditepe Yayınları.
Ahmet Taşağıl; Göktürkler, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Osman Gazi Özgüdenli; Ortaçağ'da Türkler, Moğollar, İranlılar, Ötüken Neşriyat.