Cumhuriyet gazetesindeki tespit, “Kızılelma, Türkiye’de yıllardır ülkücü kesim tarafından yoğun olarak sahiplenilen bir kavram.”, çok doğru. Kızılelma hikâyelerde, şiirlerde, şarkılarda kullanılagelen, küçüğünden büyüğüne ülkücülerin yıllardır aşina olduğu bir kavramdır. Mefkûredir, ülküdür.
İlk olarak ne zaman duyduğumu hatırlamıyorum ama internette araştırırken isminin Viyana’da bir binada bulunan altın küreden geldiğini, bir başka teori olarak da kızılın altın, almanın hedef manasına geldiğini yani Kızılelma’nın “altın hedef” manasına geldiğini okuduğumu hatırlıyorum. Sanırım altın hedefi daha çok sevdim.
Yaygın Medyada Kızılelma
Yaygın medyada kullanımını ise 2014 yılında Osman Sınav’ın Kızılelma yapımıyla görmüştüm. Üstelik devlet kanalında yayınlanan bir diziydi. Her bölümünde Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi’nden bir alıntıyla Kızılelma’yı tarif eden bir giriş vardı: Oğuzlar için, hangi yöne giderlerse gitsinler ulaşacakları zafer, ulaşılmadan önce Kızılelma’dır.
Sonrasında yayından kaldırıldı…
İletişim Başkanlığı'nın 'Kızıl Elma' Klibi
Geçtiğimiz günlerde, Tayyip modeli başkanlık sistemi ile bakanlıkların gerçek manada bakanlık olmadığı, kıymetinin azaldığı Türkiye’mizde öne çıkan bir kurum olan İletişim Başkanlığı tarafından “Kızıl Elma” adlı bir marş, video servis edildi. Bu video Kızılelma ve bunun gibi milliyet duygumuzu tetikleyen sembollerle doluydu.
Bir düşünür ilk sevdasında biraz şaşılık olduğundan kendisine artık bir şey hissetmemesine rağmen şaşı hanımlar gördüğünde yine de içinde bir kıpırtı olduğunu söylüyordu.
Elbette bu paylaşımdan olumlu yönden etkilenen olmuştur ama marşları pek mi pek seven, videodaki sembolleri içselleştirdiği için yukarıdaki örnekte olduğu gibi ufak da olsa içinde bi’ kıpırtı olması beklenen gençler çok konuşulan bu videoyu seyrettiklerinde muhtemelen benim gibi “Bu neydi şimdi?” demişlerdir.
Bu tepkimiz sözlerin ve melodinin kalitesizliğinden midir, biz gençlerin AKP’den tiksinme seviyesine geldiğinden midir bilmiyorum.
Niçin Kızılelma Gömleği
Taha Akyol Kızılelma meselesiyle ilgili Karar gazetesine şöyle yazmış: İktidarın tabanında heyecan yaratacak yeni motiflere ihtiyaç duyduğu açık. Yarısına bile yaklaşamayacağımız belli olan ‘2023 Hedefleri’ söylemi beklenen heyecanı vermiyor tabii.
Evet, AKP ve müttefiki MHP gün geçtikçe kitlesinin gerçek sorunlarından uzaklaşıp mistik ve arkaik meseleleri gündeme taşımakla meşgul.
Mesela bir zamanlar AKP kitlesinin gerçek bir sıkıntısı olan başörtüsü probleminin atıl kalması, MHP’nin ise müttefiklik gereği genç işsizlik, yargıya güven gibi meseleleri dillendir(e)memesi bu duruma örnek olabilir. Aynı zamanda bu durum gençlerin bu partilerden uzaklaşmasının sebebi.
Star Wars Örneği
Teşbihte hata olmazmış. “Kızılelma Gömleği X AKP” meselesini Disney’in Star Wars markasının giyimden gıdaya farklı markalarla yaptığı ortaklıklara benzetiyorum. (Zümrüt Tanrıöven, pazarlamasyon.com’da Disney’in iletişim stratejisini 5 sene önce değerlendirmiş. Göz atılabilir.)
Şöyle ki Star Wars ile ortaklık yapan markaların satışları hep artıyor. Bunun yanında da Star Wars kültürü gitgide derinleşiyor, nüfuzu artıyor. Karşılıklı bir çıkar söz konusudur ama iş birliği yapılan markalar kafasına göre iş yapamaz. Star Wars’ın sembollerini eğip bükemez.
Yani demem o ki Kızıelma’nın ve diğer milliyet duygusunu hatırlatacak sembollerin yaygınlaşması elbette bizi memnun eder ama profesyonellerin yüz eskimesi, bizim de ele ayağa düşme dediğimiz duruma gelmesine müsaade edemeyiz. “Kofti milliyetçiliğin” pazarlanmasına alet olamayız. (Pazarlanan milliyetçilik tabiri vesilesiyle Ersin Aktaş’a bir selam çakalım.)
Kızılelma gömleği giyeceksen kırpıp, biçmeden giyeceksin. Siyasal İslamcılığa alet etmeyeceksin.
Klipte CHP’yi, İP’i hatta ve hatta MHP’yi çağrıştırmasın diye tarihî bütünlük mesajını eksik vermeyeceksin. Osmanlı’nın üç hilali de yer alacak, Diriliş dizisiyle yaygınlaşması için büyük para dökülen Kayı tamgası da, sarı saçlı mavi gözlü bir başkomutan da.
“AKP’yi Kızılelma çizgisine getirdik” diyen, çatlak zurna gibi öten, kelime oyunundan öteye geçemeyenler de Türk milliyetçilerinin manevi olarak beslendiği bir gaye olmasının yanında gerçek sorunlara çözüm niteliği taşıyan (mesela çağdaş Türk devleti, cumhuriyet fikri de bir kızılelma idi) kızılelmasıyla, AKP’nin kızılelmasını karşılaştırsın.
Alperen İnce